23914 img410 (3)

D. Chlebna-Sokół, D. Kardas-Sobantka

-    wątroby, nerek oraz w ostrym zapaleniu otrzewnej; -"ośrodkowego układu nerwowego - zapaleniu mózgu i opon,

IfrowtitwOr^KTufażie, krwawieniu, ropniu i obrzęku mózgu wywołanym różnymi przyczynami;

-    metabolicznych - nietolerancjach cukrów, białek, mocznicy, śpiączce wątrobowej, hiperwitaminozie D, zatruciu grzybami, lekami, toksynami;

-    bez uchwytnej organicznej przyczyny (spowodowane nieprawidłową techniką karmienia lub błędem dietetycznym).

Szczególnego zwrócenia uwagi wymagają wymioty:

acetonemiczne - gwałtowne, z kwasicą i acetonem w moczu i zaburzeniami przemiany węglowodanowej, ze skłonnością do hipoglikemii; ich przyczyna jest niejasna; chlustająca - tuż po posiłku, pod koniec 1. kwartału życia, częściej u chłopców; nasuwają podejrzenie zwężenia od-źwiemika.

Nudności poprzedzają lub towarzyszą wymiotom. Jest to „złe samopoczucie” związane z ruchami żołądka czy falą wsteczną.

Ulewania występują wkrótce po posiłku; jest to wydalenie bez wysiłku i dolegliwości małej ilości niestrawionego pokarmu. Mogą pojawić się po kilku posiłkach w ciągu dnia. Zwykle nie są objawem niepokojącym. Zdarzają się często u młodszych niemowląt i ustępują, kiedy dziecko przyjmuje coraz częściej pozycję pionową. Jeżeli stan ogólny, przyrost masy ciała i rozwój dziecka jest prawidłowy, a ulewaniom nie towarzyszą zaburzenia oddechowe i zapalenie przełyku, można odstąpić od przeprowadzenia szczegółowych badań dodatkowych.

Zaburzenia w oddawaniu stolca - zaparcie, biegunka

Liczba, zabarwienie i konsystencja stolców może zmieniać się u tego samego dziecka i być odmienna u dzieci w podobnym wieku bez względu na dietę.

Pierwsze stolce po urodzeniu ('smółka') sa ciemne, ciągnące .i przypominają gumę. Po rozpoczęciu karmieniamlekiem zostają one zastąpione przez zielonawobrazowe przejściowe, często zawierające grudki twarogowe, T7^tepnTe~pn 4.-5,"HmYi przez żgjtobrązowe, tzw. mleczne. Częstość oddawania stolców u zdrowego niemowlęcia może wahać się od jednego do siedmiu w ciągu dnia. Ich zabarwienie nie ma większego znaczenia, chyba że zawierają krew lub są pozbawione_bilirubiny. U niektórych dzieci stolce utomiowane pojawiają się dopiero w 2. lub 3. roku życia. Niemowlęta karmione piersią mają skłonność do wydalania nielicznych, jasnych stolców o luźnej konsystencji.

Zaparcie jest to utrudnione i wymagające wysiłku oddawanie kału oraz wydalanie go w odstępach większych niż 3 dni.

U większości dzieci zaparcia mają charakter czynnościowy, rzadziej podłożem zaburzeń są zmiany organiczne. Wśród przyczyn wymienia się: czynniki dietetyczne, tryb życia, leki, choroby przemiany materii, układu nerwowego i dokrewnego, psychiczne, kolagenozy oraz nieprawidłowości anatomiczne w odbytnicy. Nagłe zatrzymanie stolca nasuwa podejrzenie mechanicznej niedrożności jelit, wgłobienia jelita, zapalenia wyrostka" robaczkowego lub uwięzgnięcia przepukliny. Nieoddanie przez noworodka smółki do 48 godzin nasuwa podejrzenie przeszkody mechanicznej i wymaga dokładnego przebadania.

Biegunka to stan, w którym dziecko oddaje trzy lub więcej wolnych stolców w ciągu 12 godzin lub w tym samym czasie jeden płynny luźny stolec, zawierający krew, ropę lub śluz.

15