23940 Wersyfikacja średniowieczna (na wybranych przykładach) 2

zapytania. Granice między tekstem wierszowym a prozaicznym są dość płynne, nie tylko z racji składniowych zasad członowania wersowego i braku równoważności rytmicznej wersowych odcinków, ale również i dlatego, że średniowieczna proza nasycona bywa współbrzmieniami pochodzenia gramatycznego, takimi samymi, jakie królują w rymach ówczesnego wiersza.

Językowe reguły rytmicznej ekwiwalencji wersów poczynają się dopiero wyrabiać. Proces ten uwidacznia się w przechodzeniu od wiersza asylabicznego, nie liczącego się z rachunkiem sylab w wersie, do syiabizmu względnego, który wprowadza zdecydowaną przewagę określonego tormatu (rozmiaru) zgłoskowego wersów. Przy zachowaniu wszystkich krepujących rygorów wersyfikacji składniowej stwarzało to dodatkowe ograniczenia swobody wypowiedzi. Dlatego też na progu renesansu zarysowują się w technice wierszowej przemiany polegające na wprowadzeniu wiersza prawie równosylabicznego, a ograniczającego reguły pełnej zgodności wersowej i składniowej. Tendencje takie - jeszcze nieśmiałe - widoczne są w utworach Biernata z Lublina i Mikołaja Reja. Twórczość ich, rozpowszechniana za pomocą druku, przeznaczona do czytania i wygłaszania, uniezależnia się od towarzystwa muzyki.

(Aleksandra Okopień-Sławińska, oprać. Roman Mazurkiewicz - Staropolska on-line)