26143 str
4 015

14 TRANSAKCYJA WOJNY CHOCIMSKILJ

Okiem nieprzemierzone rozbili namioty.

Nie toczyli obozu, nie ciągnęli sznurów,

Presump- Ale tak małą garstką wzgardziwszy gaurów, gańskT Kędy kto szedł, tam stanął - na mocy się czują, ²¹⁰ Jeśli nas nie wystraszą, to pewnie zaplują.

Nie ma ich tu co bawić, nie chcą się rozgościć, Wisła im głowę psuje, jako ją pomoście.

Gdzie sam cesarz pagórek opanował wyżni, Widomie się odyma, źrejomo się pyszni,

²¹⁵ Że monarchy Azyi, Afryki, Europy,

Trzech części świata pana, depcą po nim stopy. Biedny Dniestr, acz przeciwko orłowi motylem, Śmie gardzić Eufratem, śmie się równać z Nilem I ledwo w' swym lichota trzyma się pobrzeżu.

²²⁰ Ale mu właśnie służy: me kol, miły jeżu!

Skoro Osman obaczył nasze szańce z góry.

Jako lew krwie pragnący wyciąga pazury,

Jeży grzywę, po bokach maca się ogonem,

Jeżeli żubra w polu obaczy przestronem,

^22S Chce się zaraz i on bić, zaraz chce na nasze Wsieść obozy. Hetmany zwoławszy i baszę Każe wojsko szykować, choć już i niesprawą Dla pola cieśniejszego iść na nas obławą.

Kto mu wspomni nie w polskim wieczerzą obozie, ²³⁰ Choć najwierniejszy sługa, będzie na powrozie. Tedy o tak haniebnej usłyszawszy karze,

Biednego ognia składać nie śmieli kucharze.

przy w. 208 presumpcyja — tu: zarozumialstwo, w. 208 gaur — giaur, niewierny.

w. 212 Wista [...] pomoście — myślą już o przeprawie przez Wisłę, w. 214 źrejomo — widocznie, oczywiście (pagórek się pyszni), w. 220 nie kol f...] jeżu — opanuj się. pohamuj się (zwrot przysłowiowy).

w. 224 jeżeli — czy.

w. 227 niesprawą - bezładnie, nieporządnie. niesprawnie.

Nie zdałoć się to starszym, ale z tak porywczym Trudno co radzić panem, bo ich nigdy ni w czym ^23s Nie słucha za swą dumą idąc i uporem,

Zawsze drwi, zawsze się mści swych drew z nich nad ktorem. 1 teraz, acz to wszyscy dobrze widzą, żeby Ledwo tak uszło w łowy iść, nie do potrzeby,

Ale kędy mus rządzi, trudno być ostrożnym.

²⁴⁰ Nie zrozumiawszy miejsca, w odzieniu podróżnym.

Nie miawszy słońca, wiatru, nie miawszy fortelu.

Nie znając serca ani sił w nieprzyjacielu

Bić się z nim jakby o reszt ślepą kością rzucić.

Choćby tam wszyscy spali, mogą się ocucić!

²⁴⁵ Nie bać się, ale ani lekce ważyć trzeba,

Kto ma serce, broń, rękę i zażywa chleba.

Nie mów, gdy idziesz na plac, że będę bil, ale: Będziem się bić; i Mars ma obojętne szale.

Teraz, gdy Osman każe, lub zysk, lubo strata,

2 5° Walą się wojska, idzie i groźna armata;

Straszne się bisurmańskie z góry garną roje,

A białe jako gęsi migocą zawoje. janc/aro- Janczaraga we środku ustrzmiwszy w puch pawi "^te    Ogniste swoje pułki na czole postawi,

²⁵⁵ Sam dosiadszy białego arabina grzbieta Jako między gwiazdami iskrzy się kometa,

W barwistym złotogłowie pod żurawią wiechą:

Bończuk nad nim z miesiącem otomańską cechą.

w. 236 drwić — tu: mówić od rzeczy, bez sensu; robić głupstwa, błądzić, błaźnić się; drew — od „drwa": głupstwa, błędy, błazeństwa, w. 238 potrzeba — bitwa, walka, w. 239 mus — rkps: Mars.

w. 243 o reszt [...] rzucić — grać w kości o ostatek, ostatnią szansę, przy w. 253 janczarowie — doborowa piechota turecka, w. 253 janczaraga — dowódca janczarów.

w. 258 bończuk — proporzec turecki, drzewce z ogonem końskim: z miesiącem [...] cechą — z półksiężycem, godłem tureckim.