W planowaniu działań, które mają prowadzić do zmiany relacji lub ich modyfikacji z rodziną pielęgniarka powinna uwzględnić:
1. jaki powinien być kierunek zmian
2. kto w rodzinie może być kreatorem zmiany
3. czy jest w stanie sama wpływać na zmianę niekorzystnych relacji
4. czy też powinna korzystać z profesjonalnej pomocy specjalistów (poradnie rodzinne, wychowawcze, pomoc dalszej rodziny, lekarza, nauczyciela, księdza lub grup samopomocy)
Diagnoza rodzinna koncentrującą się na ocenie możliwości opickuńczo-piekęgnacyjnych rodziny obejmuje gromadzenie danych dotyczących uzyskania odpowiedzi na pytania:
• czy R jest zdolna świadczyć opiekę i pielęgnować chorego, biorąc pod uwagę wszystkie możliwe czynniki ograniczające jej możliwości sprawowania opieki?
• który z czynników należy uznać za najsłabszy, a który za najkorzystniejszy?
• czy i w jakim zakresie P sama lub z pomocą innych osób bądź instytucji może wpłynąć na wzmocnienie czy kompensacje czynników opieki np, nauczyć osobę chorą samoopieki lub rodzinę zasad opieki ?
• czy ł w jakim zakresie dodatkowo można wzmocnić pozytywne oddziaływanie korzystnych czynników?
• Czy w niedalekiej przyszłości (diagnoza prognostyczna) należy przewidywać zmianę w obrębie wydolności opiekuńczej rodziny?
• Jak temu zapobiec, jeśli przewidywane są zmiany niekorzystne?
Niektóre czynniki ograniczające możliwości opiekuńczo-pieięgnacyjne rodziny sprowadzają
się do fizycznego deficytu opieki związanego z brakiem osoby
która pomoc jest w stanie realizować- dotyczy to sytuacji związanych z kategoriami tj.:
• struktura rodziny
• brak sprawności fizycznej i psychicznej
• trudna sytuacja bytowa rodziny( konieczność pracy zarobkowej)
Do czynników związanych z warunkami bytowymi należą:
• kwestie mieszkaniowe związane z brakiem przystosowania mieszkań do potrzeb osoby chorej, niepełnosprawnej
Brak wiedzy i umiejętności w pielęgnowaniu osoby chorej i niepełnosprawnej- deficyt może być przyczyną powikłań i częstych nawrotów choroby
Funkcjonowanie emocjonalne czyli więzi w rodzinie - słabe lub patologiczne ( konflikty, odrzucenie, niechęć, wykorzystywanie seksualne, znęcanie się psychiczne i fizyczne, maltretowanie.