27492 Zasady Wykładni Prawa L Morawski'9

ROZDZIAŁ XV

ZASADY WYKŁADNI PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO I EUROPEJSKIEGO

1. Uwagi ogólne

Z góry chciałbym uprzedzić Czytelnika, że niniejszy rozdział ma charakter szkicowy i nie jest w stanie zastąpić systematycznego opracowania monograficznego. Zdecydowałem się jednak na jego zamieszczenie z oczywistych powodów. Mówiąc krótko, prawo międzynarodowe i europejskie są obecnie elementem naszego porządku prawnego. Zgodnie z art. 91 Konstytucji ratyfikowane umowy międzynarodowe stanowią część naszego porządku prawnego i jeśli są wykonalne, to podlegają bezpośredniemu stosowaniu przez sądy i inne organy oraz instytucje. Ustęp 2 tego artykułu stwierdza z kolei, że w razie niezgodności, ratyfikowana za zgodą wyrażoną w ustawie umowa międzynarodowa ma pierwszeństwo przed naszymi ustawami i aktami podustawowymi. Na mocy ustępu 3 te same zasady odnoszą się do norm prawa unijnego. Także one podlegają bezpośredniemu stosowaniu oraz mają pierwszeństwo nad ustawami i aktami podustawowymi¹. Jeśli tak, to polskie sądy i instytucje muszą stosować przepisy

¹ „Art. 91.1. Ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy.

2. Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo pized ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową.

. ■ ■ 279 ■ ■