Elementy prawa
Postępowanie administracyjne można podzielić na postępowanie administracyjne jurysdykcyjne i postępowanie administracyjne niejurysdykcyjne (rys. 4.).
POSTĘPOWANIE
ADMINISTRACYJNE
Jurysdykcyjne
Niejurysdykcyjne
ogólne
szczególne
L____
skargowo-
wnioskowe
w sprawie zaświadczeń
kompetecyjne
Rys. 4. Podział postępowania administracyjnego
Postępowanie jurysdykcyjne (rozstrzygające) jest to postępowanie administracyjne, które kończy się wydaniem decyzji.
W ramach postępowania jurysdykcyjnego wyróżnia się postępowanie administracyjne ogólne i postępowanie administracyjne szczególne.
Postępowanie administracyjne ogólne jest stosowane w większości spraw rozstrzyganych decyzjami administracyjnymi. Podstawą prawną postępowania administracyjnego ogólnego jest Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. nr 98., poz. 1071, z późn. zm.). W związku z tym, że postępowanie administracyjne ogólne jest najczęściej występującym rodzajem postępowania administracyjnego, to użycie określenia „postępowanie administracyjne” oznacza najpowszechniej występujące postępowanie administracyjne ogólne.
Postępowanie administracyjne szczególne jest stosowane wówczas, gdy przepisy prawne wyłączają określone rodzaje spraw administracyjnych spod działania postępowania administracyjnego ogólnego. W postępowaniu administracyjnym szczególnym stosuje się przepisy zawarte w innych ustawach, a nie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Do postępowań administracyjnych szczególnych należy m.in. postępowanie podatkowe czy postępowanie celne. Postępowanie podatkowe jest regulowane przepisami Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. nr 137, poz. 926, z późn. zm.), natomiast postępowanie celne jest regulowane przepisami Ustawy z dnia 9 stycznia 1997 r. Kodeks celny (Dz. U. nr 23, poz. 117, z późn. zm.).
Postępowanie niejurysdykcyjne charakteryzuje się tym, że nie kończy się wydaniem decyzji administracyjnej. Jego celem jest potwierdzenie określonych faktów czy stanu prawnego lub wyjaśnienie i ocena funkcjonowania organów administracji publicznej. W ramach postępowania niejurysdykcyjnego wyróżnia się
postępowanie w sprawach wydawania zaświadczeń, postępowanie w sprawie skarg i wniosków oraz postępowanie kompetencyjne.