31718 SNV36445

RÓŻANY KRZYŻ 63

b) RÓŻANY KRZYŻ

Ostatnim, schyłkowym stadium rozwoju hermetyzmu był ruch różokrzyżowy. Jego zaistnienie i rozwój wyznacza, zdaniem niektórych współczesnych historyków,

osobną epokę w dziejach kultury europejskiej, która z czysto historycznego punktu widzenia stanowi fazę rozwoju kultury pomiędzy Renesansem i tak zwaną rewolucją naukową XVII wieku¹⁸.

Ruch ten został zapoczątkowany przez dwa dzieła przypisywane niemieckiemu teologowi ewnagelickiemu, Johannowi Valentinowi Andrea (1586-1654)¹⁹.

Urodził się w Herrenbergu jako piąte dziecko tamtejszego su-perintendenta. Jego ojciec cierpiał na wiele dolegliwości, leczonych zarówno tradycyjnymi sposobami, jak i nowymi, opartymi na naukach Paracelsusa. Gdy Johann Valentin miał 5 lat, rodzina przeniosła się do Kónigsbronn, gdzie na stałe zamieszkali z nią dwaj opiekujący się ojcem studenci ówczesnej medycyny. Dzięki nim już za młodu Andrea zetknął się z alchemią²⁰.

Po śmierci ojca (1601), którego organizm zwyciężyła w końcu wodna puchlina, rodzina przeniosła się do Tybingi. Tam wciąż

'Cegielski, Ordo ex Chao. s. 15. Jest to pogląd wysunięty po raz pierwszy przez France* Yates w jej książce Rosicrucian Enlightenmem (London 1972).

^w Życie i dorobek J. V. Andrei omawia szczegółowo w swojej pracy J. W. Montgomery (The Cross and Crucible. Johann Valeniin Andreae (1585-1654). Phoenis of the Theologians, vol. I-II. Hague 1973). Monografię zawiera tom pierwszy; tom drugi to krytyczne wydanie Chymische Hochzeit, jednego z pism rózokrzyżowych Andrei. oraz bibliografia). W języku polskim najobszerniejsze notatki o Andrei znaleźć można w; R. E d i g h o f f e r, Różokrzyżowcy, Warszawa 1998, s. 77-97; Bugaj. Hermetyzm, s. 271-291; Cegielski, Ordo tx Chao. s. 57-73.

²⁰ Montgomery, dz. cyt., t. I. s. 27-29.