89025 SNV36455

RÓŻANY KRZYŻ 73

ne chrześcijaństwo, stanowiące zarazem korpus wiedzy matematyczno-przyrodniczej. Jego wyznawcami mieli być ludzie, którzy nie należą do żadnego z istniejących wyznań, lecz szukają „mistycznych” (kabalistycznych) znaczeń tekstów natchnionych i odnajdują ich jedność z harmonią mikro- i makrokosmosu, poznawaną dzięki magii i matematyce⁴³.

W okresie od wystąpienia Andrei do ostatnich publikacji Flud-da, dla którego utarła się w historiografii nazwa „Oświecenia Różokrzyżowców”, poprawiono błąd w datowaniu Corpus Hermeti-cum⁴⁴, a polemika, jaka rozgorzała wokół doktryny Różanego Krzyża, doprowadziła do ostatecznego odrzucenia hermetyzmu przez „oficjalne kręgi naukowe”, czyli ówczesnych kartezjanistów. Zwycięstwo rodzącej się już wtedy nowoczesnej nauki nad herme-tyzmem przypieczętowały ataki, jakie na filozofię Roberta Fludda przypuścili Marin Mersenne (1588-1648) i Pierre Gassendi (1592--1655)⁴⁵.

Specyficzne warunki XVII-wiecznej Anglii (m.in. wolność stowarzyszeń) pozwoliły odtrąconym przez świat naukowy przedstawicielom późnego hermetyzmu (różokrzyżowcom - nazywanym tak ze względu na ich zaangażowanie w obronę idei bractwa) na organizowanie własnych, zamkniętych grup i kolegiów. Niestety, dzisiaj niewiele na ich temat wiadomo. Istniała z pewnością grupa hermetystów (zwolenników filozofiii Fludda) pod nazwą Haus

⁴³ Por. C c g i e 1 s k i Ordo ex Chao, s. 102-105, 185-186.

Chodzi tu o wydanie Asklepiosa z 1614 r. Jego wydawca. Izaak Casauno-bius, udowodnił wówczas, że całe Corpus Hermeticum jest zbiorem pseudoepigrafów napisanych w czasach chrześcijańskich. Pogląd o prastarym rodowodzie pism hermetycznych ostatecznie sfalsyfikował profesor medycyny w Helmstadt, Hermann Conring (1606-1681), w swojej pracy De hermetica aegyptorum vetere et Paracelsica nova Medicina (Hclmstadii 1648); por. Cegielski, Ordo ex Chao, s. 37; B u g a j, dz. cyt., s. 28.

^4ł Pierwszy - w Questiones Celeberrimae in Cenesim (Paris 1623), drugi -w Exercitatio in Fluddanum Phitosophiam (Paris 1630).