34241 ScannedImage 34

■przez uczenie się ich na pamięć; w czasie drugiego i trzeciego stulecia hidżry zostały one spisane w specjalnych rejestrach. Nowożytne badania krytyków wykazują, że dokonano licznych rewizji, wydań i modyfikacji celem dostosowania ich do ducha islamu^1B.

Proza rymowana, używana przez wieszczów (kuhhdn), może być uważana za pierwszy etap w rozwoju formy poetyckiej. Taki styl wykazuje Koran. Pieśń poganiacza wielbłądów (hudd') może być uważana za drugie stadium poezji. Narodowa tradycja arabska, która stara się wyjaśnić początek poezji nawiązując do pieśni poganiacza wielbłądów w czasie rytmicznych poruszeń kroków wielbłąda, być może zawiera pewien zalążek prawdy. Słowo Mdi, śpiewak, jest synonimem sd'iq — poganiacz wielbłądów.

Hajaz, składający się z 4 lub 6 stóp na wiersz, rozwinął się z prozy rymowanej i stanowi najstarsze i najprostsze metrum. Według pierwotnej definicji arabskiej „jest to pierworodne dziecko poezji, którego ojcem była rymowana proza (sag), a matką — pieśń“.

•ODA W OKRESIE KLASYCZNYM

W tym bohaterskim okresie literatury poezja była jedynym środkiem ekspresji literackiej. Qasida (oda) stanowiła jedyny, jak również najdoskonalszy rodzaj poetyckiej kompozycji. Muhalhil (zm. około 531), taglibski bohater z wojny basuskiej, jest uznany za pierwszego, który układał długie poematy. Wydaje się bardzo prawdopodobne, że oda rozwinęła się w związku z walkami Arabów, szczególnie pomiędzy szczepami Taglib lub Kinda. Imru’ al-Qajs (zm. około 540), z pochodzenia Qahtani z Arabii Południowej, należał do szczepu Kinda. Chociaż był jednym z najstarszych wędrownych bardów starożytności, uważany jest •ogólnie za największego poetę i nazwany amir (książę poetów). Z drugiej strony, 'Amr ibn Kultum (zm. około 600) był Taglibią z Babra z Arabii Północnej. Chociaż poeci ci mówili różnymi dialektami, to jednak stworzyli ody, które wykazują tę samą formę literacką.

Ukazując się z homerycką nagłością gasida przewyższa nawet Iliadę i Odyseję swą konstrukcją i starannym opracowaniem. Gdy ukazała się po raz pierwszy na kartach historii, wydawało się, że jest objęta pewną ustaloną konwencją: stereotypowy początek, zwykłe epitety, zasób figur mowy i pewien dobór tematów — wszystko to wskazuje na długi okres rozwoju. Oda, tak bogata i pełna pasji, ma język zwarty i silny. Jest jednak uboga w oryginalne idee, nie pobudza wyobraźni, a tym samym brak jej szerokiego oddźwięku. Dość często się zdarza, że należy podziwiać poetę, a nie poezję. Oda przetłumaczona na obcy język traci swą wartość. Przeważają w niej osobiste i subiektywne walory. Temat jest realistyczny, horyzont ograniczony, punkt widzenia lokalny. Arabowie nie rozwinęli nigdy żadnej epiki narodowej ani żadnego dzieła dramatycznego o pierwszorzędnym znaczeniu.

“ Por. Taka Husajn, al-Adab al-Ódhili, Cairo 1927.

Synajski	Południowo- arabski	Fentcki	2 Ras a§-Samro	Grecki	Łaciń ski	Arabski
&	ń	*4	¥	A	A	1
□ □ □	n		n-	*	B	U
ł	i	A	r	r	CG	c
	H	& A	jjj-	A •	D	.}
*	Y V	AA	¥	£	E	Jk
.—0	0	Y	P-	K	FV	->
= 0)	Z	-C TEZ	TT	X	• • •	J
* %	YY Y	B W	} *	0	H	c
...	ID	©	*	<8>	...
& ^	?		*	5	I	V?
+•	ń	x y*	P-	K	...	aJ
‘K-o	1	ĆŁ	ITT	LA	L	J
AAAr			>T	r	M	f
*^\	h	V Y	»y-	H	Ń	0
C3 c<£>	X	HI	Y	3=	X	« t »
<s> 0	o	o <?	a	o	0	t
W	0	V)	$=	P	P
5 ^04	& i*i	'Ł/t- »V	TT	• • •	...	IS*
S8_	t	TTf	X	9	Q	— o
Q 89		i	m-	f>	R	J
	* i	w		S	5	crU"
+		X	h-	T	T	O

8. Porównawcza tabela alfabetów