5569401469

Ocena opisowa kieruje uwagę ucznia, jego rodziców i nauczycieli na przebieg procesu uczenia się i nauczania, na rozwiązywanie problemów, wykonywanie poleceń, na pokonywanie różnych trudności.

Ocena może być wyrażona ustnie lub w formie pisemnej jako charakterystyka ucznia.

Charakterystyka jest sporządzana dwa razy do roku, po pierwszym semestrze i na zakończenie danej klasy, według określonych wymagań.

B. Śliwerski (1992, s. 13) proponuje następujące elementy, które jego zdaniem są niezbędne do prawidłowej charakterystyki ucznia:

•    „poziom osiągniętej wiedzy, ilość i jakość przyswojonego materiału programowego,

•    nabyte wiadomości, sprawności,

•    zachowanie się i współżycie w zespole klasowym,

•    zainteresowania i udoskonalenia lub ich brak,

•    wyeksponowanie dodatnich cech osobowościowych".

W charakterystyce ukazuje się konkretne postępy, bądź opóźnienia w opracowanym materiale, na które uczeń sam powinien zwrócić uwagę. „...Charakterystykę cechuje szacunek i życzliwość dla dziecka oraz wiara w jego możliwości".

Nauczyciel sporządzając charakterystykę osiągnięć ucznia używa czasowników w drugiej osobie (np. jesteś, umiesz, znasz), przygotowując zaś charakterystykę ucznia dla rodziców i do dokumentacji w trzeciej osobie (np. jest, umie, zna).

Na uwagę zasługuje również ocena opisowa w formie recenzji - „to wypowiedź pisemna omawiająca i oceniająca postępy, bądź braki w wiadomościach ucznia".

Recenzja to wskazówka, która daje uczniowi znak, co jest dobrze wykonane, a co nie wyszło dziecku. Dzięki tej formie oceny uczniowie nie są pod ciągłą presją opinii negatywnej i niezdrowego dopingu ze strony kolegów i rodziców.

W ocenie nie ukazujemy wszystkich możliwości ucznia, ale jego wiedzę, konkretne osiągnięcia.

Inną formą oceny opisowej jest ocena w formie instruktażu. Taka forma oceny może występować na lekcjach w tracie samodzielnej pracy ucznia i może być wyrażona słowami. Mało znaną, ale bardzo ciekawą formą oceny opisowej, którą proponuje B. Śliwerski (1993) jest list do ucznia.

List jest pisemną formą wypowiedzi, która pozwala na nawiązanie specyficznej więzi między nadawcą a odbiorcą. W liście są przekazywane informacje, ale również stawiane są pytania, czego chciałby się dowiedzieć nauczyciel. Taka forma oceny daje ogromne możliwości nawiązania bliskiego kontaktu z uczniem. Poprzez podkreślanie stron dodatnich oraz wskazanie dróg poprawy niedociągnięć, uczeń czuje się akceptowany i wspierany. W liście są przekazywane życzenia i podziękowania dla ucznia.

Ocena opisowa kształtuje właściwe nastawienie do nauki, motywuje do pracy, sprzyja rozwojowi samokontroli, budzi twórczą aktywność, kształtuje w klasie swobodną atmosferę i partnerskie stosunki między uczniem a nauczycielem.

Uczniowie słabsi nie boją się ocen negatywnych, nie są wystraszeni, zdenerwowani, mogą spokojnie odpowiadać na pytania nauczyciela. Ocena opisowa stwarza w szkole atmosferę spokoju, zrozumienia, współpracy w grupie.

140