320
14 Urazy
14,1 Uraz wielonaraądowy 321
ekspansję obrzękniętego mózgu, dochodzi do wzrostu ciśnienia wewnątraczaszkowego. W lżejszych postaciach obrzęku mózgu skuteczne może okazać się przeciwobraęfcowe leczenie zachowawcze lub rozległa fururttraop chirurgiczna - u tego pacjenta pomoc przyszła zbyt późno.
c Obraz TK na poziomie tylnego dołu czaszk ukazuje zupełny brak zewnątrzmózgowej przestrzeni płynową. Komora (a# ta jest wypełniona krwią (porównaj z ryc ta 2ibł- Paq*m len został przeniesiony na oddział wmiymg opeto Hdjawj w celu stwierdzenia śnieni mózgu (2#god/mny płaski rop* EEG, badane murołogKzn?) Być może jego narządy pomogą uratować życie komuś mnemiL
TK głowy
Po skutecznym ustabilizowaniu kn|żcnia, pacjent A zostaje przewieziony do pracowni TK. Tam czeka już. na niego Pauli Wykonanie TK głowy jest konieczne ze względu na ciężJcnść urazu i niejasny stan neurologiczny chorego, który znajduje się w stanic głębokiej scdacji i oddycha za pomocą respiratora. Ryzyko obrażeń wcwnątr/czaszkowych jest dość wysokie. Pacjent, z zachowaniem wszelkich środków ostrożności, jest przetuw/ony na stół aparatu TK, Anestezjolodzy monitorują stan chorego. W miarę jak obrazy pojawiają się kolejno na ekranie monitora, siedzący przy konsoli TK Paul analizuje badanie (ryc. 14.20). Czy mógłbyś mu pomóc? Jakie jest prawidłowe rozpoznanie? Zanim zaczniesz, obejrzyj wybrane przekroje prawidłowego TK głowy (ryc. 14.21J.
Uogólniony obrzęk mózgu: Konsekwencją poważnego urazu głowy może być uogólniony, prowadzący do śmierci TK 9,owy Wjonta a. Czy potrafisz już ci obrzęk mózgu (ryc. 14.22). Ućiśnięcie pnia mózgu
postawie diagnozo? ' ... j . . . .. . -
o krawędzie otworu potylicznego wielkiego lub stok może
—---upośledzać .zaopatrzenie mózgu w krew, prowadząc do wtór-
Ryc, 14.21* Jest to prawidłowe TK głowy 50-lat-ka. Przestrzenie płynowe zewnątrz-1 wownątranó-zgowe są dobrać widoczne. Łatwo mowa odróżnić istotę szarą od Istoty białej. Obi* są prawidłowi ojn stoici. b Zbiorniki podstawy i tylnego dołu crawki są również dobrae widoczne.
I Uogotmony obrzęk mózgu I zadzierzgnięciem
Ryc, 14.22 Ten 40-letni pacjent został uderzony deską spadającą z budynku. Jego źrenice przestały reagować na światło jeszcze w helikopterze pogotowia ratunkowego, a W porównaniu z prawidłowym TK (patrz ryc, 14.21a), przestrzeni* płynowe wewnątrz- i zewnątrzmózgowe są całkowicie zaciśnięte, a odróżnienie istoty szarej od białej jest niemożliwe. Szczelina Sylwiusza i bruzdy czołowe są wypełnione materiałem o dużej gęstości (krew). Jednak linia pośrodkowa nie jest przemieszczona. Obraz ten odpowiada ciężkiemu uogólnionemu obrzękowi mózgu i krwawieniu podpajęczynówkowcmu. b Przekrój na nieco wyższym poziomie, w oknie kostnym, ukazuje przyczynę rozległych zmian - wietoodłamowe złamanie czaszki. Ponieważ kości czaszki nie pozwalają na swobodną
nogo zawału kończącego się śmiercią lub trwałym uszkodzeniem mózgu. Podobny ro/Iany obr/ęk mózgu może być następstwem dłużej trwającego niedotlenienia mózgu. np. w przedłużającym się wstrząsie, podczas tonięcia, duszenia się lub zadzierzgnięcia. Skutki są identyczne.
Krwiak nadtwardówtowy: Krwiak nadtwardówkowy (tyc. 14.24) jest dużym ryzykiem dla pacjenta. Źródłem krwawienia są naczynia tętnicze uszkodzone w wyniku złamania kości. Krew zbiera się w przestrzeni poonędzy kością czaszki a jej okostną, czyli oponą twardą. Przestrzeń ta jest oczywiście ograniczona przez szwy czaszkowe. w obrębie któiych okoslna ściśle przylega do kości. Krew gromadząca się w przestrzeni nadtwardówkowej unosi oponę twardą, przyjmując kształt rozprężąjąccj się poduszki. Dlatego też stosunkowo niewielka ilość krwi tętniącej w tej przestrzeni może uszkadzać przylegającą tkankę mózgową na zasadzie jnlota parowego”. Krwiak nadlwardówkowy może bardzo szybko się rozwijać, a skuteczna stabilizacja krążenia w naturalny sposób go przyspiesza. Natychmiastowa operacja neurochirurgiczna jest zabiegiem ratującym życic!
Krwiak podtwardówkowy: Krwiak podtwardówkowy (ryc. |4.25a), powstający na skutek przerwania żył mostkowych, może rozwijać się dość swobodnie pod oponą twardą (z punktu wadzenia neurochirurga otwierającego czaszkę), czyli podtwardówkowo. Szwy czaszkowe nic ograniczają jego rozprzestrzeniania się. Często jednak ostremu krwiakowi podr*wxińwhnvemu towarzyszą tfłu-
Ryt. 14-23 Ten nieszczęśliwy młody rrtowłek chciał popełnić samobójstwo pnrr powieszenie. Niedotlenienie doprowadzi lo u niego do rozwoju uogólnionego obrzęku mózgu. H badaniu TK przed podaniem środka cieniującego Owak zdjęcia) nie stwierdzono cech kiwowwna Jasna struktura w kiwi pośrodtowej to sierp mózgu W badaniu TKj środka defilującego tą ukazane kdejno (od strony; do grzbietowej) tętnice praedme mózgu Q*sne i pośrodkowąjk typowe zwapnieni* w szyszynce I deo duż«| gęstości widoczne w H pośladkowej, nieco grzbietowo) oraz zatoka strzałkowe gOm*