46483 IMG54 (2)

96

ERYTION

znajdować się w Tesalii lub Mesenie, lub na Eubei. Był synem Melaneusa, znanego łucznika, o którym mówiono z powodu jego zręczności, że był synem Apollona, boskiego łucznika. Matką jego była Stratoni-ke. Sam ożenił się z Antioche, córką Pylona, i miał czterech synów: Dejona (Moliona). Klytiosa, Tokseusa i Ifitosa, oraz córkę lole. Eurytos odziedziczył po ojcu talent łucznika. Według wersji homeryckiej mitu miał wyzwać samego Apollona. który zabił go, „nim doczekał starości"., karząc za zuchwałość. Eurytos uchodził za mistrza Heraklesa, którego miał ćwiczyć w łucznic-twie. Łuk jego otrzymał w spadku Ifitos i podarował go jako dar gościnny Odyseuszowi, otrzymując w zamian włócznię i miecz. Z tego luku Odyseusz wystrzelał zalotników. W najbardziej znanej wersji mitu Eurytos występuje jako wróg — Heraklesa. Miał on ogłosić zawody otwarte dla wszystkich Greków. Obiecywał rękę córki łucznikowi, który go pokona. Herakles stanął na wyzwanie i prześcignął Eurytosa. Lecz synowie Eurytosa sprzeciwili się przyjęciu Heraklesa do rodziny, obawiając się. aby w przystępstwie szaleństwa jak ongiś, nie pozabijał dzieci zrodzonych z małżeństwa z ich siostrą. Tylko Ifitos stanął po stronie bohatera. Od tego punktu wersje mitu różnią się. Według jednej Eurytos oskarża Heraklesa o kradzież trzody, którą w rzeczywistości uprowadził Autolykos: łfitos chcąc bronić Heraklesa proponuje mu wspólnie odszukać bydło. Na to Herakles w ponownym napadzie szału zrzuca go z murów Tirynsu. Inna wersja przyjmuje, że sprawcą kradzieży był istotnie Herakles, a gdy Ifitos zażądał zwrotu bydła, zginął z jego ręki. Formą ekspiacji za zbrodnię było wystawienie Heraklesa na sprzedaż przez Hermesa. Jako niewolnika kupiła go Omfale. Lecz Eurytos odmówił przyjęcia sumy, którą Herakles ofiarował mu jako zadośćuczynienie za zabicie syna. Gd) skończył się czas niewoli, Herakles wyprawił się przeciw Ojchalii. zdobył miasto, zabił Eurytosa wraz z synami i pojmał w niewolę lole.

3.    Eurytos, syn Hermesa, brat Echiona, Argonauta (- Erytos).

4.    Zob. Molionidzi. an

1. Apd. Bihl. 16,2; Hyg. Fab. praef. 2. Apd. Bib!. II6.1 n.; II 4.9; 7,7; D. S. IV 31; Tzet. Chil. 412—435; S.Tr. 260 n. i schol. (v. 266);Schol. in E. Hip. 545; Schol. in //. V 392; Od. VIII 223 n.; XXI II n. 3. -Echion.

Eurysteusa w Tirynsie. Eurysteus zadał mu wówczas „prace". które miały utwierdzić sławę bohatera i doprowadzić do jego apoteozy. Lecz Eurysteus nie pozwolił mu wejść do Myken, obawiając się, aby Herakles nie sięgnął po władzę. Nie pokazywał się mu, przesyłając rozkazy przez herolda Kopreusa. syna Pelopsa, który schronił się tu po zabiciu ifitosa. Polecał mu również zdawać sprawę z wykonanych prac przed bramami miasta. Ponadto przygotował sobie schron w postaci wielkiej beczki z brązu na wypadek napaści ze strony Heraklesa. Rozkazał mu zabić Iwa z Nemei, hydrę lemejską, pojmać jelenia z Ojnoe. dzika z Erymantu, oczyścić stajnie króla Augiasza, odpędzić ptaki z jeziora Stymfalos. okiełznać byka z Krety, jak również klacze Diomedesa, króla Tracji, zdobyć pas Hippolyty. królowej Amazonek, skraść trzodę Ger> ona i jabłka z ogrodu Hesperyd. Odmówił jednak uznania pracy drugiej i trzeciej pod pretekstem, że Herakles otrzymał za nie skądinąd zapłatę. Po ukończeniu przez Heraklesa wszystkich prac Eurysteus zaprosił go na uroczystość ofiarną. Lecz gdy synowie Eurysteusa podali mu mniejszą niż innym część mięsa, Herakles poczuł się dotknięty i zabił trzech z nich.

Chciał potem osiedlić się w Tirynsie, lecz nie zgodził się na to Eurysteus. prześladując go swą nienawiścią. Nawet po śmierci bohatera dzieci jego nie były bezpieczne. gdyż Eurysteus żądał wydania ich przez Keyk-sa. Znalazły jednak schronienie w Attyce. Gdy Eurysteus wyprawił się z wojskiem przeciw Atenom, zginął w bitwie, a gdy głowę jego przyniesiono Alkmenie, ta wydarła mu oczy.

Dziwaczna wersja mitu z epoki aleksandryjskiej podaje, że Herakles był kochankiem Eurysteusa i że podjął się wykonania dwunastu prac z miłości dla niego, an

//. XV 639 n.: XIX 95-133 i schol. ad 177; Od. XI620; Apd. Bihl. II4,

5; V I n.; 8,1; III 9.2: Hes. Seul. 89 n.: Tzei. Chil. II172 n.; 192 n.; D.S. IV 12 n.; Ath. XIII603 d.; IV 157 f; Schol. in II. XV 639; Paus. 132,5; IV 34.

6; IX II. 3; Pi. P. 9. 137; Ant. Lib. 33.

ELRYTION (Euporlaw) - 1. Centaur, który usiłował porwać narzeczoną Pejritoosa i wywołał walkę centaurów z Lapitami.

2.    Centaur zabity przez Heraklesa, ponieważ usiłował gwałtem nakłonić Mnesimache, córkę — Deksa-menosa, króla Olenos, do małżeństwa.

3.    Syn Aktora (-» Iros), bohater z Ftyi, uczestnik łowów kały dońskich. Na jego dwór schronił się — Pe-leus po zabójstwie Fokosa (— Ajakos). Eurytion oczyścił go i oddał mu za żonę swą córkę Antigone wraz z trzecią częścią królestwa. Podczas łowów w Kalydonie Peleus zabił przypadkiem swego teścia. To kolejne zabójstwo zmusiło go do ucieczki na dwór Akastosa (~> Akastos i Astydameja).

4. Eurytion, wolarz — Geryona (— Herakles), an

1. Od. XXI295 n. i schol.; Ov. Md. XII219; Paus. V 40.2. 2. Hyg. fa6.3l;33; Apd.fl/W. II 5.4; — Deksamenos i Centaury. 3. Apd. liihl. I 8.2; III 13.1; Schol. in II. XVI 175; Tzet. in Lyc. 175; Ant. Lib. 38; Ov. Md. VIII311; D.S IV 72.6;Schol. in Ar. Nu. 1063; Eust. in Horn., p. 321 (//. II 684).

EL RYTOS (EOpotoę) - 1 .Gigant, uczestnik giganto-machii. Zabity uderzenim tyrsu przez Dionizosa.

2. Najsławniejszy tego imienia ojciec lole, występuje w micie Heraklesa.

Eurytos panował w_rQjchalii, mieście, które miało

EUTYMOS (EuOupoę)-z Lokrów, heros z południowej Italii, uwolnił miasto Temesa od uciążliwej daniny, którą co roku składali mieszkańcy demonowi imieniem Alybas. Był to duch Politesa, towarzysza wędrówek Odyseusza. Gdy przybili do Temesy, pijany Polites zgwałcił jedną z tamtejszych dziewcząt. Został ukamienowany przez jej rodaków i duch jego prześladował ich nieustannie: żądał, aby mu wystawiono sanktuarium i składano corocznie w ofierze najpiękniejszą dziewczynę kraju. Działo się tak do chwili, gdy przybył tam sławny wojownik, Eutymos z Lokrów, który wyzwał demona i pokonawszy go, zmusił do opuszczenia kraju. Eutymos poślubił przeznaczoną na ofiarę dziewczynę, żył do późnej starości i nie umarł śmiercią naturalną, lecz zniknął pewnego dnia w tajemniczy sposób, an

Od. X 224; Paus. VI 6. 4-11; Str. VI 255; Ad. VH VIII 18; por. Giandli. Culu c Miii... s. 261 n.; Ciaccri, Storiu, I. s. 258-266.