48683 Zasady Wykładni Prawa L Morawski 1

IBS

Rozdział X. Zakres wykładni - wykładnia literalna, rozszerzająca...

OSNKW 2000/3-4/37)^s. Stosowaniu wykładni rozszerzającej i analogii na niekorzyść sprawcy przestępstwa sprzeciwia się wreszcie zasada okreśłono-śd czynu zabronionego w ustawie - nullum cńmen sine lege certa (postanowienie SN z dnia 29 stycznia 2009 r., I KZP 28/08, OSNKW 2009/2/14, Prok. i Pr. - wkł. 2009/4)⁶.

Podobnie, w sprawach podatkowych nasze sądy jednomyślnie podkreślają, iż fundamentalną zasadą prawa podatkowego w demokratycznym państwie prawnym jest to, że zakres przedmiotu opodatkowania musi być precyzyjnie określony w ustawie podatkowej, a interpretacja jej przepisów nie może być rozszerzająca (por. np. wyrok NSA z 22 października 1992 r., sygn. akt m ARN 50/92, OSP 1994/3/39; wyrok NSA z 23 kwietnia 1998 r., I SA/Po 1782/97, LEK nr 35472). Z tego samego powodu zdaniem NSA nie jest dopuszczalna „wykładnia celowościowa prowadząca do rozszerzenia zakresu przedmiotowego opodatkowania (obowiązku podatkowego)” (wyrok NSA z dnia 23 marca 2009 r., I FPS 6/08, LEX nr 509733, M. Podat. 2009/5).

Z nakazem ścisłej interpretacji przepisów kompetencyjnych również wiąże się zakaz wykładni rozszerzającej przepisów tego rodzaju. Zdaniem TK w kwestii przepisów kompetencyjnych obowiązują w naszym prawie następujące zasady: „zakaz domniemywania kompetencji prawodawczych, zakaz wykładni rozszerzającej kompetencje prawodawcze oraz zasada głosząca, że wyznaczenie jakiemuś organowi określonych zadań nie jest równoznaczne z udzieleniem mu kompetencji do stanowienia aktów normatywnych służących realizowaniu tych zadań” (wyrok TK z 28 czerwca 2000 r., K 25/99, OTK 2000/5/141). Zakaz domniemywania kompetencji prawodawczych przesądza o tym, że milczenie prawodawcy w jakiejś sprawie musi być uważane za tzw. regulację negatywną, a więc jako nie udzielenie kompetencji. Zdaniem Trybunału przypisanie kompetencji musi wy-

¹ Na temat zakazu stosowania w prawie karnym wykładni rozszerzającej w licznych orzeczeniach wypowiadał się TK i SN - por. m.in. postanowienie z 25 września 1991 r., sygn. S. 6/91, OTK 1991; postanowienie z 13 czerwca 1994 r„ sygn. S. 1/94, OTK 1994, cz. I, s. 271; wyrok TK z 6 lipca 1999 r., sygn. P. 2/99, OTK 7.U Nr 5/1999/103; wyrok TK z 20.02.2001, P 2/00, OTK 2001/2/32; wyrok SN z 4.04.2000, 11 KKN 33S/99, Prok. i Pr. 2000/9/1; wyrok SN z 02.06.2003, 0 KK 232/02, LEX nr 78373; postanowienie SN z 29.09.2004, I KZP 21/04, OSNKW 2004/9/90; wyrok SN z 05.05.2005, V KK 414/04, OSNKW 2005/9/80.

'■ A. Sommerfeld, op. cit.

201 ■