51487 ScannedImage 78

d. Próba określenia granic uprawnień cesarza w Kościele

^ List papieża Feliksa II do cesarza Zenona z 1 VIII 484 r. H. Rahner, dz. cyt# _# s. 164 n. (przekład: J. Radożyckl)

/Autor korespondencji protestuje przeciw uwięzieniu przez cesarskie otoczenie jego legatów i zmuszanie ich do cofnięcia decyzji papieskiej o wykluczeniu ze wspólnoty wiernych Piotra z Aleksandrii./

... Wstak nie ulega wątpliwości, że jest dla Waszych spraw rzeczą zbawienną, abyście, gdy chodzi o rzeczy Boże, starali się.swoją cesarską wolę podporządkować kapłanom Chrystusa, zgodnie z Jego ustanowieniem, a nie stawiać jej ponad nimi i raczej pod ich przewodem uczyć się świętych tajemnic, niż być samemu nauczycielem, szanować ustrój Kościoła, nie narzucać mu stosowania czysto ludzkich norm prawnych, ani nie usiłować samowładnie odnosić się do jego ustanowień, gdyż wolą Bożą jest,, aby Twoja Łaskawość ugięła się przed nim w duchu pobożnego oddania się: albowiem przekraczanie praw Boskich ostatecznie oznacza obrazę Tego, który je ustanowił.

Wyłożywszy to uwalniam swoje sumienie z odpowiedzialności za wszystkie te sprawy przed trybunałem Chrystusa. W Waszym interesie leży nieustannie mieć to na uwadze, że my już w obecnym naszym życiu znajduje-

/

sjy.slę przed sądem Bożym, a gdy nastąpi kres jego, staniemy ostatecznie przed Boskim trybunałem.

Z listu Gelazego z 488 r. - tamże, s. 165 n.

/Autor korespondencji adresowanej do biskupów Wschodu został 4 lata później papieżem. Tu atakuje cesarza Zenona za przyjęcie do wspólnoty wiernych wyłączonego zen przez władze kościelne Piotra Mongosa./

Czy cesarz badał jego sprawę i potem przyjął go? W każdym razie pewne jest, że nie został on przyjęty zgodnie z przepisami kościelnymi:* jego powrót jest więc sprzeczny z kanonem kościelnym. A jeśli powiesz: ^MLecz Cesarz jest przecież katolikiem", odpowiadamy nie uwłaczając Cesarzowi: jest on synem a nie zwierzchnikiem Kościoła. W sprawach wiary może się tylko uczyć, a nie nauczać. Ma przywileje w zakresie władzy, otrzymane od Boga dla kierowania sprawami państwowymi. I aby nie okazać się niewdzięcznym za te dobrodziejstwa, nie może sobie uzurpować niczego sprzecznego z nakazami porządku niebiańskiego. Bóg bowiem chciał, aby do kapłanów należało kierowanie Kościołem, a nie do władzy świec-klej, która, jeśli jest prawowierna, winna podług woli Bożej, być podległa swojemu Kościołowi i jego kapłanom. Niechaj nie przypisuje sobie cudzego prawa i zadania, które komu innemu zostało powierzone, aby nierozważnie nie sprzeniewierzyć się Temu, kto ustanowił wszelki porządek i nie okazać się buntownikiem względem dobrodziejstw Tego, od kogo otrzymał swoją władzę.

Wszechmogący Bóg chciał, aby pełniący funkcję zwierzchników i kapłanów v; religii chrześcijańskiej powoływani byli nie na mocy praw państwowych, ani nie przez władze świeckie, lecz przez biskupów oraz kapłanów i oni tylko mają prawo badać poglądy i przyjmować odszczepieńców wracających na właściwą drogę. Cesarze chrześcijańscy powinni przedkładać swoje edykty /dotyczące Kościoła/ zwierzchnikom kościelnym, a nie czynić tego poza nimi...

List papieża Gelazego do cesarza Anastazego z 494 r. - tamże,

s. 167 n.

(...) Dwie są oczywiście, Cesarzu Auguście, naczelne władze, które rządzą tym światem: uświęcona powaga biskupó?/ i zwierzchność cesarska, lecz z nich obu o tyle większe jest brzemię ciążące na kapłanach, że oni mają zdać sprawę przed sądem Boskim nawet za samych królów rządzących ludźmi. Wiesz przecież, Najłaskawszy Synu, że choć godność Twoja oddaje Ci władzę nad rodzajem ludzkim, to jednak'schylasz pokornie czoło przed ludźmi odpowiedzialnymi za sprawy Boskie i od nich oczekujesz środków zapewniających Ci zbawienie. Wiesz także i to, że gdy chodzi o przyjmowanie Boskich sakramentów i należyte udzielanie ich, powinieneś wedle kanonu religii okazać się raczej podległym, a nie rozkazywać. Tedy w tych sprawach zależysz od ich decyzji, a nie możesz żądać, aby oni podporządkowali się Twojej woli. Jeśli bowiem w dziedzinie prawnego porządku publicznego zwierzchnicy religijni uznając, że władza została Ci dana z woli Najwyższego, sami także słuchają Twoich praw, żeby nie y/ydawało się, iż w sprawach śv/ieckich przeciwstawiają się Twoim kompetentnym decyzjom, to jak ochoczo - pytam się Ciebie - powinno się słuchać tych, którzy zostali ustanowieni szafarzami czcią otaczanych tajemnic?... A jeśli serca wiernych powinny być uległe względem wszystkich y/ ogóle kapłanóv/, którzy godnie spełniają swe obov/iązki w dziedzinie sprav.* Bożych, to o ile bardziej pov/inna w tym względzie panować jednomyślność, gdy chodzi o zwierzchnika tej stolicy, którego Bóg najwyższy chciał postay/ić na czele wszystkich kapłanów i którego odtąd cały Kościół zawsze nabożną czcią otaczał.