54198 PwTiR186

370 Rozdział 10

które jest domniemaniem prawnym niewzruszalnym. Natomiast małoletni, który ukończył 13 lat, ponosi odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę wtedy, gdy zostanie wykazana jego dojrzałość umysłowa, pozwalająca na przypisanie mu winy, co ciąży na poszkodowanym. Jeśli bezpośredniemu sprawcy szkody nie można przypisać winy z powodu wieku lub stanu psychicznego, to nie oznacza to braku osoby odpowiedzialnej za daną szkodę, jeśli miał miejsce brak nadzoru nad osobą niepełnoletnią lub niepoczytalną. Do takiego nadzoru są zobowiązani ustawowo rodzice w stosunku do dzieci pozostających pod ich władzą rodzicielską. Podobnie opiekun ustanowiony przez sąd sprawuje pieczę nad osobą małoletnią lub całkowicie ubezwłasnowolnioną i jest zobowiązany do nadzoru. Obowiązek nadzoru może też wynikać z umowy i obejmować zwłaszcza wychowawców, ale także inne osoby podejmujące się w drodze umowy sprawowania nadzoru. Także faktyczne sprawowanie stałej pieczy nad małoletnim lub osobą niepoczytalną powoduje istnienie obowiązku nadzoru nad taką osobą. Tak jest dosyć często w razie stałej opieki wykonywanej przez dziadków, starsze rodzeństwo, innych członków rodziny, ojczyma lub macochę. W tych sytuacjach domniemywa się winę osoby sprawującej nadzór nad bezpośrednim sprawcą szkody. Domniemanie to może być obalone przez wykazanie braku winy w nadzorze, co powoduje zwolnienie od omawianej odpowiedzialności. Podobnie udowodnienie, że szkoda powstałaby także przy starannym wykonywaniu nadzoru, zwalnia od tej odpowiedzialności osobę zobowiązaną do nadzoru.

W sytuacji, gdy przewidziana przepisami kodeksowymi odpowiedzialność za cudzy czyn osoby zobowiązanej do nadzoru nie zapewni poszkodowanemu naprawienia szkody, może on dochodzić roszczeń odszkodowawczych na zasadzie słuszności od bezpośredniego sprawcy, któremu z powodu wieku lub stanu psychicznego nie można przypisać winy. Warunkiem jest to, aby czyn sprawcy odznaczał się cechą bezprawności. Taką właśnie odpowiedzialność przewiduje art. 428 k.c., odwołujący się do zasad współżycia społecznego oraz nakazujący porównanie stanu majątkowego poszkodowanego i sprawcy szkody, któremu nic można przypisać winy.

Termin przedawnienia roszczeń przedsiębiorcy hotelarskiego o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym gościa hotelowego wynosi zasadniczo trzy lata. Znajduje wówczas zastosowanie art. 442 § 1 k.c., który wskazany termin nakazuje liczyć od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednak tego rodzaju roszczenie przedawnia się z upływem lat dziesięciu od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę. Wyżej już wspomniano w punkcie 7 tego rozdziału podręcznika, że nowelizacja kodeksu cywilnego z 2007 r. wydłużyła wskazany termin przedawnienia w wypadku szkody wynikłej z uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia.

10.14. Odpowiedzialność cywilna związana

z ochroną nazw rodzajowych obiektów hotelarskich

Odpowiedzialność cywilna występuje również w przypadku używania przez przedsiębiorcę nazwy rodzajowej obiektu hotelarskiego w sposób sprzeczny z prawem, gdyż może to stanowić czyn nieuczciwej konkurencji. Takie postępowanie podlega ocenie w świetle ustaleń dotyczących ochrony używanych oznaczeń usług, zawartych w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z 1993 r. Ustawa ta przez czyn nieuczciwej konkurencji rozumie działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża ono lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Chodzi tutaj o takie zachowania, będące naruszeniem obowiązującego prawa lub norm pozaprawnych w postaci powszechnie akceptowanych przez przedsiębiorców reguł uczciwego postępowania, które dają naruszającemu przewagę konkurencyjną nad innymi przedsiębiorcami. Tego rodzaju zachowania naruszają lub osłabiają konkurencję, czyniąc ją nieprzejrzystą i każdy uczestnik obrotu gospodarczego powinien się od nich powstrzymywać. Ta klauzula generalna ma znaczenie dla przepisów szczególnych powołanej ustawy, określających rodzaje czynów nieuczciwej konkurencji. Takim postępowaniem jest m.in. wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa lub świadczonych usług.

Zgodnie z ustaleniami ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji czynem nieuczciwej konkurencji jest takie oznaczanie przedsiębiorstwa, które może wprowadzić klientów w błąd co do jego tożsamości, przez używanie firmy, nazwy, godła, skrótu literowego lub innego charakterystycznego symbolu wcześniej używanego, zgodnie z prawem, do oznaczenia innego przedsiębiorstwa. W hotelarstwie zdarza się czasem używanie zwłaszcza skrótów lub innych symboli podobnych do używanych wcześniej przez innych hotelarzy. Aby dane oznaczenie podlegało ochronie prawnej, powinno się odpowiednio odróżniać od innych, być rzeczywiście używane przez przedsiębiorcę na rynku i to z pierwszeństwem użycia przed innymi przedsiębiorcami, a jego ochrona ma zapewnić uniknięcie ryzyka pomyłki.

W świetle uregulowań omawianej ustawy czynem nieuczciwej konkurencji jest takie oznaczanie towarów lub usług albo jego brak, które może wprowadzić klientów w błąd co do pochodzenia, ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy, konserwacji lub innych istotnych cech towarów albo usług, a także zatajenie ryzyka wiążącego się z korzystaniem z nich. Przykładem takiego wprowadzającego w błąd oznaczania usług jest używanie przez prowadzącego schronisko górskie dodatkowego określenia „hotelik” lub nazwy „Hotel Górski”, czy stosowanie odpowiedników w językach obcych nazwy „pensjonat” bez decyzji o zaszeregowaniu do tego rodzaju obiektu hotelarskiego. Takie oznaczenia informują o zakresie