57430 Strona$4

Nawierzchnie drogowe : betonu cementowego

długość (alHmegalekstury

skie (12.1) wymagają grysów o wskaźniku ścieralności w bębnie Devala mniejszym od 20 oraz wskaźniku polerowalności większym od 50. Podobnie przepisy niemieckie (12.13] zalecają stosowanie kruszyw o wskaźniku polerowalności większym od 50. Wytyczne polskie (12.5] wymagają badań ścieralności w bębnie Los Angeles. Po kilkunastu latach eksploatacji, kiedy nastąpi wypolerowanie i starcie kruszywa, zaleca się wykonanie zabiegu rowkowania nawierzchni.

Pomiary makrotckstury wykonuje się wieloma metodami. Do najbardziej znanych należy metoda piasku kalibrowanego (Stmd Patcli Melhod - wersja angielska lub Hauleur de Sabie - wersja francuska, Sandfleck - mclliode - wersja niemiecka). Pomiar polega na określeniu objętości piasku kalibrowanego, który wchodzi w mi-kronierówności nawierzchni. Głębokość tekstury jest to przeciętna grubość warstwy piasku rozłożonego na określonej powierzchni. Cylinder o pojemności 50 ml wypełnia się piaskiem o uziamicniu frakcji 0,15 - 0,3. Piasek wysypuje się na nawierzchnię i rozpościera za pomocą drewnianego krążka o średnicy 64 mm podbitego gumą od strony nawierzchni w taki sposób, ażeby piasek wypełnił wszystkie nierówności. Za pomocą przymiaru mierzy się średnicę plamy piasku. Głębokość tekstury oblicza się z zależności wg (12.8]:

„ 63660

...... (12.1)

gdzie:

H, | głębokość tekstury (mm],

O_p- średnica krążka z piasku (mm].

Według polskich wymagań (12.12] miarodajna głębokość makrotekstury wynosi od 0,6 do 1,0 mm. Jeżeli zmierzona wartość jest mniejsza od niższej wartości progowej, to odbiór kończy się wynikiem negatywnym, jeżeli jest ona większa od górnej wartości progowej, to odbiór kończy się wynikiem pozytywnym. W przypadku gdy głębokość makrotekstury mieści się między wartościami progowymi, to należy wykonać pomiar współczynnika tarcia. Przy czym miarodajny wartość głębokości makrotekstury oblicza się z zależności:

(122)

gdzie:

— miarodajna głębokość makrotekstury,

T_fsr - średnia głębokość makrotekstury,

<r — odchylenie standardowe.

Według przepisów angielskich [12.7] makrotekstura nawierzchni betonowych pomiędzy 1 a 7 dniem od wykonania powinna wynosić 1 mm ± 0,25 mm dla 10 pomiarów. Natomiast nie później niż w 6 tygodni po oddaniu drogi do eksploatacji makrotekstura wynosi 1 mm (- 0,35 mm) dla 10 pomiarów.

W wymaganiach niemieckich [12.13] określa się czas wypływu wody z cylindra o wysokości 40 cm i średnicy 6 cm. Mierzy się czas wypływu słupa wody o wysokości 10 cm. Jeżeli czas wypływu jest mniejszy lub równy 30 s oznacza to, że makrotekstura jest zadowalająca. W przeciwnym razie należy wykonać pomiary szorstkości. Normy niemieckie precyzują minimalną głębokość tekstury równą 0,4 mm [12.6],

Wymagania francuskie (12.1] za minimalną i wymagającą poprawy uważają wartość głębokości tekstury równą 03 mm. Do pomiarów makrotekstury służą różnego rodzaju urządzenia pomiarowe. Przykładowe jest urządzenie stosowane w Anglii - HSTM (High Speed Texture Meter) [122]. Jest to urządzenie, które na podstawie laserowych czujników dokonuje pomiarów makrotekstury przy prędkości

90 km/h.

Makro teks turę można również określać na podstawie pomiarów fotogrametrycznych, która zapewnia bardzo dużą dokładność oraz możliwość porównania kilku stanów badanej nawierzchni. Zdjęcia stereoskopowe wykonuje się kamerami fotogrametrycznymi. Po obróbce zdjęć określa się mikroprofil w żądanym kierunku (rys. 122) i oblicza się głębokość makrotekstury z następujących zależności:

(123)

lub w sposób przybliżony z zależności:

(12.4)