58915 P1080172 resize

0.P.3

P- * Binowa pod Szczccinem. * także ogólna ich tendencja do przysa-ńatoóci. która pojawiła sią w okresie wcamnołelaznym.⁴³ Oczywkicia zbany baniaste, ale smuklejsze. są jut znane wczeftnloj.^u Znacznie trudniej ustalić wiek dzbanów o tendencji do dwu stożkowałoś^ i z warstwy XXa. Z V okresu epoki brązu możemy przytoczyć zaledwie jeden przy-kład, ale okazu poziomo tlobkowanego.⁴⁴ natomiast we wczesnym okresie żelaza tendencją do dwustożkowatości wykazują tylko amfory.

7. Kubki

Tworzą niezbyt liczną ale zróżnicowaną pod wzglądem formalnym s technicznym grupą zabytków. W wykopie 1/74 z jam 1 '74 (ryc. 1.23. I> i 2 74 (ryc. 2.23. 2) wydobyto dwa kubki doniczkowa te z prostymi, zaokrąglonymi brzegami. z małymi inśmownlymi uchami przy wylewie.

W warstwie XXa w tym samym wykopie znaleziono okaz słabo profilowany zbliżony do opisanych wyżej (ryc. 1.13. 1). Nie znamy do nich ścisłych odpowiedników. Wszystkie przedstawione okazy są niezdobione i charakteryzują się bardzo cienkimi ściankami. Kubek słabo profilowany miał czernioną powierzchnią i zachowa! ślady zlepiania z taśm.

Zwartą grupą tworzą kubki o baniastych brzuścach i brzegach wychylonych na zewnątrz. Jeden fragment wystąpił w warstwie XX w wykopie 1,73. dwa w warstwie XXa. a piąć w XX w wykopie 1/74 (ryc. IJ?6. S}. Prawdopodobnie do kubka baniastego należał zdobiony brzusie? z wykopu 1 67 (ryc. 1.8, 6). Były to zapewne naczynia małych rozmiarów.

Z cech technicznych należy podkreślić ich znaczne zróżnicowanie w zakresie stosowania domieszki i Jakości wypału. Wydaje siej. że nieco wiece) starania o ich wykonanie wkładano w młodszym poziomie osadniczym. Osra kubki były zdobione poziomymi lub pionowymi żłobkami.

Kubki baniaste występują w kulturze łużyckie) od IV okresu epoki brązu i trwały aż do wczesnego okresu żelaza.^* IV tym ostatnim okresie aą znane także w kulturze pomorskiej.*⁷

«* Por. O Kunkel. Powimmchr C/ryeschichta In Bildern, Szczecin. 1031. a- 131. j. koszt uwili I Kaltam tnćifdco aa Pomorau, op. cit-. s. 174. ryc 130 i 130. 1.

m Np. iItIsi i s cmcniarzyctoi w Cewlinle pod Koszalinem (R. Lachowicz. Cmon-r«rzir«Jco leaaitMrp talycfcicj *o Coołhuc. poio. Koszalin. „Materiały Zachodniopomorski^. t XIL IMS. a. 43-44. rjre. 4.b 1 ».d).

s okolic Koszalina (zob. J Kostrzewa Ich. Knllnra łużycka na Pomorzu, op. cit-. 0. ist, ryc. 01. 11 Możemy tu dodać, że egzemplarz dzbana z tendencją do dwustołko-watoici znaleziono już wcześniej na Wzgórzu Zamkowym w Szczecinie (por. M. Ru-Irwicz K. Siuchnióskl. S_ Wesoło wskl. R. Woługlewicz, Z jrrgmscłoid Szciocina. Wrocław-Warszawa-Kraków 1004. a. 03. ryc. •>-

a j_ Wojtasik, op. cit. tabl. IV. 3; E. Cnotliwy. Wyniki oreheolopicznych badań ra-fMsłcotoych me Wzpórza Wisielców w Wołinlr. .. op. cłt_. ryc. 10. e: tegoż. Powiał ka-— Hrtr*-' w staeożyfaalcL op. cłt_ s. 310—313. ryc. S-

«r j Kostrzewskl. Kidtsra łużycka na Pomorzu, op cit . z. 300 oraz R. 1 F. Lacho-

Ostatni wreszcie typ kubków Iwoną okazy dwustozkowatc o brzegach nieznacznie wychylonych na zewnątrz, z uchami sięgającymi od wylewu do załomu brzuśca. Wszystkie znalezione w wykopie 1/74 w warstwach XXa (ryc. 1.16,2—3) i XX (ryc. 1.26,8) wyróżniały się starannością wykonania. Połowa okazów miała czernioną, lśniącą powierzchnię, glinę z najdrobniejszą domieszką i Jednobarwne przekroje. Pozostałe fragmenty takie świadczą o dobrym wykonaniu. Na lepsze wykonanie kubków miała zapewne pośrednio wpływ Już sama forma, na której realizację mógł sobie pozwolić tylko bardziej wprawny garncarz.

Kubki dwustoikowato mają liczne odpowiedniki w kulturze łużyckiej młodszej epoki brązu i wczesnej epoki Żelaza ⁴⁸ oraz w kulturze pomorskiej.⁴⁰ Jak wynika z powyższych danych, kubki nie wnoszą wiele do datowania poziomów osadniczych naszego stanowiska.

8. Czarki

Ilościowo prezentują się bardzo skromnie — zaledwie 5 okazów, niemal wszystkie z młodszego poziomu osadniczego. Przeważają czarki o dwu-stożkowatych profilach z ostro zarysowanymi załomami brzuśców, z częściami przybrzeżnymi krótkimi (ryc. 1.26,4) lub wysokimi (ryc. 1.8,2), z brzegami łagodnie lub ostro odgiętymi na zewnątrz. Nieco surowszy, klasycznie dwustożkowaty kształt oraz wklęsłe dno ma czarka z Jamy 5/74 (ryc. 1.24,2). Pozostało czarki dwustożkowate znaleziono: Jedną w warstwie XX w wykopie 1/67 (ryc. 1.4,2) oraz dwie w wykopie 1/74 (ryc. 1.26,214). Jedna z nich Jest zdobiona pasmem delikatnych, poziomych żłóbków.

Opisywane czarki miały do 7 cm wysokości, a średnice ich wylewów mieściły się głównie w ramach 9,8—12 cm. pojedynczo 18 cm (ryc. 1.4,2). Sądząc z cech zestawionych na tablicy 1.3. należy czarki zaliczyć do naczyń staranniej wykonanych.

Ze względu na posiadanie ..ślepego" ucha ciekawy Jest fragment czarki z warstwy XX w wykopie 1/74 (ryc. 1.26. 9). Znajdujemy do niego analogie na halsztackich naczyniach wazowatych na Pomorzu Zachodnim

wrtcz. Cmentarzysko kultury pomorskiej w MoryAcu, poto. Złotów, stanowisko 1. ..Materiały Zachodnio-Pomorskie”, t. VII. 1961. s. 187. ryc. 21. f.

*    1* Kostrzcwski. Kultura łużycka aa Pomorzu, op. cit.. s. 128 n.; E. Cnotliwy. Po-wtef kamieński w cfarotytnofci. op. dŁ. s. 100. ryc- tegoż. Wyniki archeologicznych bada* ratunkowych na Wzgórzu Wisielców to Wolinie, op. cłU, ryc. 17.

*    Np. U J. Łuka. Nowe cmentarzyska kultury pomorskiej to WieikopoUce. ..Fon-tas Archncologici Potna nienses". t- VIH—IX. ryc. 1.7 n.; T. Malinowski. Groby kul-tary pomorskiej w Józejowie, poto. Szamotuły. .Fontas Archncologici Pomanlenima". ^L VIII—IX. s. 150. ryc. 14.6 czy H. Cichoszcwska. Cmentarzyska te Poczernia te. Ta. ruń 1931. s. 46. UHL IV. 3.

45