59567 P1350642

236

stwic zmiany tabeli płac, dla której nie określono ani warunków, ani cz^ zmian. Nie istnieją możliwości awansu pionowego, ani też przemieszczania X między wymienionymi na początku pięcioma grupami stanowisk.    ¹

9.2. Duże firmy

a) Polityka plac w Zakładzie Tworzyw Chemicznych (Spółka S.A. zatrudn około 700 pracowników)    %

Zasady wynagradzania pracowników i inne świadczenia związane z formy zaspokajania potrzeb socjalnych i bytowych pracowników reguluje zaki^ układ zbiorowy pracy.    * ^v

Zasady wynagradzania określone są ogólnikowo. Wynagrodzenie ustala się _w. sokości odpowiadającej rodzajowi pracy, kwalifikacjom pracownika niezbędnym^ jej wykonania oraz ilości i jakości pracy. Za pełny wymiar czasu pracy wynagrodź nie może być niższe od najniższego wynagrodzenia krajowego. Pracownicy ^ nieni są do otrzymywania miesięcznego wynagrodzenia zryczałtowanego ustalonej; na podstawie bardzo uproszczonej taryfikacji pracy. Wyróżnionych zostało ptę pracowniczych, dla których obowiązują szerokie widełki płacowe, a mianowicie

a)    stanowiska robotnicze    800-2 550 zł

b)    stanowiska nierobotnicze    850-3 100 zł

c)    mistrzowie i nadzór technologiczny 900-4 300 zł

d)    specjaliści    1000-4 800 zł

e)    kierownicy i ich zastępcy    1 100-7 800 zł

f)    dyrektorzy i ich zastępcy    2 700-10 000 zł

W praktyce pracownicy zatrudnieni na stanowiskach należących do grup a, b, c i większości d mają stawki płac przyznawane z dolnej granicy przedziału.

Wymagane kwalifikacje dla stanowisk robotniczych i nierobotniczych określone są zarządzeniem dyrektora zakładu i nie podlegały uzgodnieniu w ramach układu ze związkami zawodowymi, co należy uznać za istotny mankament Poza plącą zasadniczą pracownikom może być przyznawany dodatek, dla którego nie ustalono żadnjti zasad ani celu, jaki ma spełniać. Z tytułu uwarunkowań związanych z pracą stosuje są dodatki za godziny nadliczbowe, pracę w niedziele i święta i dni wolne od pracy, dodatek za pracę w porze nocnej oraz wynagrodzenie za przestoje (występuje rzadko) według uregulowań KP. Pracownikom zatrudnionym w czterobrygadowym systemie za pracę w niedziele i święta przysługuje 100-procentowy dodatek liczony od stawki osobistego zaszeregowania. Układ ponadto uwzględnia składniki o charakterze świad* czcniowym. Są to nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne uzależnione od stażu pracy. Pierwszą nagrodę jubileuszową przyznaje się po 20 latach pracy, w wysokości 150% miesięcznego wynagrodzenia, a ostatnią po 45 latach w wysokości 350%. Do stażu pracy wlicza się wszystkie okresy pracy zawodowej. Odprawa emerytalno-

towa do 20 lat wynosi 100%. od 21 do 30 !at 150%, a powyżej 30 lat 200% wynoszenia pracownika. W ramach planowanego funduszu płac dyrektor zakładu two-* fundusz nagród i bonusów. Nagrody przyznawane są na wniosek kierownika po zaopiniowaniu przez organizację związkową. Bonusy przyznaje dyrektor samodzielnie. bez porozumień i uzgodnień.

2adne zasady polityki plac nie zostały sprecyzowane bliżej. Brak jest wymagań i warunków uprawniających pracowników do uzyskania wyższej od minimalnej stawki plac obowiązującej dla danej grupy stanowisk. Atrakcyjne rozpiętości płac są zjawiskiem nominalnym, mało realnym w praktyce. Nie są określone możliwości i sposoby wprowadzania podwyżek płac, zasad awansowania pracowników i powiązania wysokości wynagrodzeń z efektywnością pracy oraz potrzebą rozwoju zawodowego i formą oceny pracy pracownika. Nie stosuje się poza plącą zasadniczą wyraźnie określonego zmiennego składnika płac w postaci premii za krótkookresowe efekty pracy. Wypłaty bonusów i nagród dotyczą nielicznych pracowników. Układ zbiorowy pracy. z którym ma prawo zapoznać się każdy pracownik, pozwala na zorientowanie się o sposobie stosowania obligatoryjnych według kodeksu pracy dodatków i świadczeń oraz gratyfikacji za długoletnią pracę. Nie są to składniki plac występujące regularnie co miesiąc i obejmujące wszystkich pracowników. Mają w motywowaniu ekonomicznym drugorzędne znaczenie, ponieważ procentowy udział w wynagrodzeniu jest niewielki.

b) Polityka plac w* firmie samochodowej z udziałem kapitału zagranicznego (Spółka S.A. zatrudniająca ponad 1000 osób)

Zasady wynagradzania zostały opracowane w formie regulaminu wynagradzania, który został uzgodniony z działającą na terenie firmy jedną organizacją związkową. Regulaminem wynagradzania nie zostali objęci kierownicy średniego i wyższego szczebla, dla których jest stosowany indywidualny tryb negocjowania płac w trakcie zawierania umowy o pracę. Tak więc sformalizowane zasady wynagradzania dotyczą szeregowych pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych i nierobotniczych. Zastosowana została bardzo uproszczona taryfikacja pracy, przy czym dla:

a)    stanowisk robotniczych przyjęto 18 kategorii zaszeregowania i każdej kategorii przypisano tylko jedną stawkę plac (jcdnoszczeblowa tabela płac),

b)    stanowisk nierobotniczych — nie ustalono kategorii zaszeregowania; taryfikacja polega na tym, że każdemu stanowisku przypisano minimalne i maksymalne stawki płac (tabela widełkowa).

W firmie zatrudniającej ponad 1000 osób występuje 18 stanowisk robotniczych i 17 nierobotniczych (z wyjątkiem stanowisk kierowniczych). Nazwy stanowisk są uogólnione i stosownie do nich każdemu stanowisku przypisane jest szerokie spektrum czynności, np. audytor, elektromonter, inżynier, przedstawiciel. Dla stanowisk nierobotniczych stosowany jest dynamiczny schemat zaszeregować, np. elektryk zaszeregowany może być od VI do XVIII kategorii. W przesuwaniu robotników do