60671 IMGX85 (3)

70 Z. KRASIŃSKI: IRYDION

wyssać mnie z piersi moich? — ale słyszysz? — na zawsze! Nie — nie, tyś także złudzeniem! Katon ¹⁰⁶ gdzieś się obudził i tam już inny Cezar stał nad nim, trząsając mieczem i kajdany! (Rzuca sztylet i depce) Kłamco, coś zwiódł tyle dusz cierpiących marną obietnicą nicości, ja urągam się tobie — ja, czy tu, czy tam, niewolnik! — ja nie Spocznę nigdzie — leż w kurzawie, żmijo fałszu! (Obciera czoło) Nieznośnie temu, który zaginąć nie zdoła — który kona wiecznie, a nie skona nigdy! (Stąpa po sali) Jaka pustynia milczenia i spoczynku! Jeden ją zalegam nieuśpioną myślą — noc mi wieniec z gorączek i trosków na czole złożyła. Dzięki wam za taką purpurę, bogi piekielne! (Staje przy posągu) Ojcze! kiedy spojrzę na rysy twoje, zda mi się, że słyszę obietnicę świętą. Nieszczęśliwa Hellado! ty mnie przyciśniesz do łona — tryumfator pędzi — u kół rydwanu jego skrępowane Rzymiany — ich czoła pękają za osi gorejącym obrotem! Ha! nie dbam o męki nieskończone, byleby dzień ten, jeden dzień taki czoło mi w laury okwiecił! (Klęka) Ale czyż i ją mam zgładzić także? Ojcze, daruj jej — ona nie cierpi jak my wszyscy, bo ma swoją wiarę i przyszłość nieskończoną. Dumnych mordować — nędznych tysiące zepchnąć do Erebu — skazaną dobić — Ach! to w losach moich wyrytym było — ale szczęśliwą znieważyć, ale ufającą oderwać od nadziei, ale promienną zniszczyć! (Porywa się) Syn Amfilocha gnany jędzami jak niegdyś Orestes ¹⁰⁷ — (Lampe bierze) Idźmy zasnąć —

‘ ¹⁹⁶ Kato Młodszy (95—46 r. p. n. e.) — rzymski mąż stanu o niezłomnych zasadach, nieprzejednany republikanin; po zwycięstwie obozu cezariańskiego popełnił samobójstwo.

¹⁰⁷ Orestes, postać z epickiego cyklu greckiego, syn Aga-memnona, pomścił śmierć ojca, zabijając jego żonę-morderczy-nię, a własną matkę; za czyn ten ścigały go boginie zemsty.

błogosławieństwo Larów¹⁰⁸ nad tym domem spoczywa. To miasto, to ojczyzna — błogo w nim i lubo — gwiazda pomyślności, znać, świeciła nad kolebką naszą! (Wychodzi)

¹⁰⁸ Lary — bóstwa opiekuńcze domu rzymskiego.

KONIEC l^,wv -czr.śl.l IRYDIONA.

Winieta po I części „Irydiona’