61843 IMGB35 (2)

228 Warzywa liściowe

i wiąże ok. 250 pączków. Średnie plony liści wynoszą 0.8—1.2 kg z 1 m^ł i są niższe niż uprawy z tzw. dorastania lub pędzenia pietruszki korzeniowej.

Nać pietruszki powinna być świeża, czysta. zdrowa i nie zwiędła, bez pożółkłych liści. Zaleca się schładzanie liści po zbiorze. Pęczki układa się w płaskich skrzynkach ażurowych lub łubiankach. Liście szybko tracą świeżość. U odbiorcy powinny znaleźć się najpóźniej po 24 godzinach od zbioru.

9.6. Seler naciowy — Apium graveolens L. var. dulce Mili.

9.6.1. Znaczenie gospodarcze

Seler naciowy ma w naszym kraju niewielkie znaczenie gospodarcze. W krajach zachodnich świeży seler naciowy jest dostępny na rynku przez cały rok, przy czym w miesiącach zimowych i wiosennych pochodzi z upraw pod osłonami i jest cennym uzupełnieniem ubogiego w tym okresie zestawu warzyw liściowych. Ze względu na dużą wartość biologiczną i dietetyczną, małe wymagania termiczne oraz wyższe plony w porównaniu z innymi warzywami liściowymi, należy dążyć do zwiększenia powierzchni uprawy w pomieszczeniach ogrzewanych i zimnych na zbiór od listopada do czerwca.

9.6.2. Wartość biologiczna

Seler naciowy jest warzywem dietetycznym, przyprawowym i leczniczym. W ogonkach liściowych znajduje się: do 12,2% suchej maey. 1.40—2.11% cukrów, 10.7—47,9 mg% witaminy C. 0,3—6.8 mg% f}-karot«. nu. ponadto witaminy B,. B₂. B_a, E, k_Wa, pantotenowy i nikotynowy. Seler jest bogaty w sole mineralne. głównie wapnia (980—1546 mg% s.m.), potasu (510 mg% s.m.). fosforu, magnezu, żelaza, manganu i miedzi. Zawiera też olejek lotny (0,1 %)_ który nadaje roślinie swoisty aromat, oraz ma właściwości lecznicze wykorzystywane w schorzeniach układu pokarmowego, wątroby. nerek, chorobach reumatycznych i gośćcowych.

9.6.3. Czynniki wzrostu i ich regulacja w pomieszczeniach

Temperatura. Seler ma najwyższe wymagania termiczne w okresie wschodów, mieszczące się w granicach 20—25°C, nizsze w okresie produkcji rozsady (16—20 C), a najniższe w czasie właściwej uprawy pod osłonami (15—20'C). Temperatura wyższa od 20°C jest dla roślin niekorzystna. Selery dobrze znoszą niską temperaturę — siewki przetrzymują krótkotrwałe przymrozki do — 3°C. rozsada do — 5°C, a rośliny wyrośnięte do — 7°C. Dłuższe okresy spadku temperatury poniżej 10°C zwiększają jednak nie-bezpieczeóstwo wybijania roślin w „pośpiechy". Gdy temperatura wynosi ponad 20°C, pomieszczenia należy silnie wietrzyć.

Światło. Seler jest rośliną dnia długiego, stąd tempo wzrostu roślin jest wolniejsze w miesiącach jesiennych i zimowych. W dobrych warunkach świetlnych warzywo to można uprawiać w nieznacznym zacienieniu.

Woda. Wymagania wodne selera są duże. podobne do wymagań kalafiora. Gleba musi być równomiernie wilgotna, bez okresowych niedoborów wody. Zbyt wilgotna i kwaśna gleba wpływa na obniżenie plonu. Optymalna wilgotność podłoża wynosi 70—90% PPW. Niedobór wody powoduje wolniejszy wzrost, podnosi się zawartość włókna, następuje parcenie i pogorszenie smaku warzywa.

Rys. 94- Przykłady zagospodarowania pomieszczeń i oprawą selera naciowego

9.6.4. Terminy uprawy i stanowisko w planie zagospodarowania pomieszczenia

Seler naciowy można uprawiać w cyklu wiosennym — na zbiór od kwietnia do czerwca, lub jesiennym — na zbiór w miesiącach zimowych i wiosennych. Od lipca do października seler naciowy pochodzi z uprawy Oruntowej. Uprawiany na zbiór wiosenny zwalnia powierzchnią w maju lub czerwcu, co w przypadku pomieszczeń ogrzewanych stwarza pewne kłopoty z zagospodarowaniem szklorni w miesiącach letnich. W Polsce nie obowiązują jeszcze minimalne normy dotyczące masy pojedynczych roślin, można zatem zbierać seler naciowy w różnej fezie wzrostu, dobierając termin zbioru umożliwiający rozpoczęcie uprawy rośliny następczej. Najbardziej wskazana jest uprawa selera jako przedplonu lub uprawa współrzędna z rośliną główną (rys. 9.4). W uprawie jesiennej seler stanowi plon główny. Bardzo ekonomiczne jest stosowanie wszelkiego typu pomieszczeń ruchomych (skrzynie wędrowne. tunele przenośne lub przesuwne), przez co efektywność uprawy jest znacznie większa.

9.6.5. Odmiany

Można uprawiać odmiany żółte lub zielone o najkrótszym okresie wegetacji. Nie powinny być one skłonne do pośpiechowatości