61926 strona (251)

działując, zwłaszcza w czasie ich rozwoju, mechanicznym ograniczaniem pizestrze-ni wzrostu. W taku h warunkach organy rozwijają się w kierunku, w którym brak ograniczenia, zachowując swoją czynność. |est to homeostaza strukturalna.

Ciśnienie atmosferyczne powstaje w wyniku ciążenia ziemskiego. Parcjalne ciśnienie gazów powietrza utrzymuje się w granic ach niezbędnych do oddychania. Ciśnienie to jest najważniejszą determinantą budowy klatki piersiowej i funkcji oddychania. Organizm ludzki można poddawać ciśnieniom innym niż atmosferyczne w specjalnych komorach ciśnieniowych. Komoiy takie wykorzystuje się do oddziały wama leczniczego.

W tkankach znajdują się płyny o znacznym stopniu swobody ruchu. Są to krew i limfa oraz płyny międzykomórkowe, jeśli ciśnienie tkankowe lub śródnaczyniowt jest niższe niż ciśnienie wywołane ciążeniem ziemskim, płyny ustrojowe przemieszczają się w kierunku sił ciążenia ziemskiego. Budowa naczyń zylnych i limfatycz nych przeciwstawia się takiemu przemieszc zaniu za pomocą zastawek. Jednak zarówno ciążenie ziemskie, jak i ciśnienia zewnętrzne innego pochodzenia, np. fiod wpływem masażu, mogą wpływać na krążenie płynów wewnątrz ustroju.

Wpływ na przemieszczanie płynów pozakomórkowych jest najlepiej poznanym oddziaływaniem leczniczym masażu i ma najlepszą dokumentac ję klinie zną. Mecha nic zne przemieszczanie płynów stosuje się w nie/apalnych obrzękach. Nosi nazwę drenażu limtatyczncgo i żylnego.

2. Kontakt mechaniczny z podłożem i przedmiotami z otoczenia.

7a inny objaw homeostazy i przystosowania uważa się właściwość skóry, dzięki której naskórek grubieje w okolicach narażonych na często powtarzający .się ucisk i tarcic. Przykładem może być skóra podeszwowej strony stopy i dłoni. Należy zatem pizyjąć hipotezę, że istnieją w skórze organy, które odbierają i zapamiętują (sumują! oddziaływania mechaniczne i wywołują długoterminowe mortologiczne reakc je adaptacyjne.

Skóra stanowi strukturalną i mechaniczną granicę ciała. Zdolność do zatrzymania upływu krwi i do naprawienia ubytku tkanek to właściwości biorące udział w homeostazie organizmu. Można przypuszczać, żc masaż może budzić swoiste reakcje homeostazy zarówno w zakresie pobudzenia naskórka, jak i procesów regeneracyjnych skóry. Badania wykazują reakrje idące w kierunku przebudowy włókien kolagenowych i zmiany składu komórek skóry i krwi obwodowej wywołane masażem. Wykazano również nieznaczne obniżenie aktywności neuronów ruchowych.

Po masażu występuje wyraźne rozszerzenie naczyń skórnych, widoc zne jako za różowienie okolicy masowanej z towarzyszącym uczuc iem ciepła. W piśmiennictwie jest powtarzana informacja o uwalnianiu pr/ez masaż histaminy i acetylocholiny. Substancje te stwierdzane są jx> działaniu różnych bodźców i nic wydaje się, aby były one swoiste dla masażu. Przypisuje się im znaczenie lecznicze na podstawie prze słanek teoretycznych .słabo udokumentowanych klinicznie.

Kontakt z innymi ludźmi.

Skóro jest bogato wyposażona w receptory bodźców mechanicznych. Odgrywają one ważną rolę w homeostazie, w orientacji w otoczeniu i, co jest bardzo ważne, w kontaktach z innymi ludźmi. Naturalne czynności wykonywane rękami juzy karmieniu, myciu, przenoszeniu, przytulaniu dzieci, przy zabawne i naturalnych pieszczotach wyrażają silne uczucia. Kontakt mechaniczny niemowlęcia z rodzicami przynosi radość obu stronom i jest stymulatorem rozwoju emocjonalnego i cielesnego,

251