niklem, w którym wytwarzana jest mieszanka paliwowo-powieIrzną! Różnica pomiędzy podciśnieniem wewnątrz skrzyni korbowej a ciśnieniem atmosferycznym powoduje, że wnętrze skrzyni korbowej bardzo szybko wypełnia się mieszanką. Podczas gdy skrzynia korbowa napełnia się mieszanką z gaźnika, nad tłokiem odbywa się w tym czasie sprężanie mieszanki, która dostała się tam poprzednio (w jaki sposób objaśnimy za chwilę).
Zasysanie mieszanki do skrzyni korbowej pod tłokiem oraz jednoczesne sprężanie jej nad tłokiem odbywa się tak długo, dopóki tłok przesuwa się w kierunku zwrotu zewnętrznego. Przestrzeń nad tłokiem staje się coraz mniejsza, a mieszanka ulega coraz większemu sprężeniu. Dzięki sprężeniu mieszanki ciśnienie gazów spalinowych po jej zapaleniu jest kilkakrotnie większe niż ciśnienie, jakie można by uzyskać w wyniku spalenia mieszanki nie sprężonej.
W chwili gdy tłok dochodzi do zwrotu zewnętrznego, między elektrodami świecy zapłonowej pojawia się iskra elektryczna powodująca zapłon mieszanki. Powstałe gazy spalinowe mają wysoką temperaturę, a wskutek tego i duże ciśnienie. Dążąc do rozprężenia się powodują one ruch tłoka w kierunku zwrotu wewnętrznego (rys. 5-5 b). Nad tłokiem odbywa się wtedy rozprężanie, a więc -praca gazów spalinowych.
Gdy tylko dolna krawędź tłoka zakryje okno kanału ssącego, a tłok będzie przesuwał się dalej ku dołowi, mieszanka, która wypełniła uprzednio wnętrze skrzyni korbowej, zostanie tam wstępnie sprężona do niewielkiego stosunkowo ciśnienia (rys. 5-5c). Zbliżając się do zwrotu wewnętrznego tłok odsłania górną krawędzią najpierw okno kanału wylotowego (KW), a w chwilę potem okno kanału przepływowego (KP). Umożliwia to wylot gazów spalinowych na zewnątrz i bezpośrednio później przepływ sprężonej wstępnie mieszanki ze skrzyni korbowej do cylindra, nad tłok. Strumień -świeżej mieszanki usuwa resztę spalin z cylindra (rys. 5-5d). Po przejściu przez zwrot wewnętrzny tłok zacznie przesuwać się w górę, a więc zamknie swą górną krawędzią najpierw otwór kanału przepływowego, później wylotowego. Ponad tłokiem rozpocznie się wtedy sprężanie nowego ładunku mieszanki, w skrzyni korbowej natomiast nastąpi wzrost podciśnienia. Co będzie dalej, wiemy już, gdyż od tego punktu zaczęliśmy objaśnienie pracy dwusuwu.
W trakcie omawiania zasady działania silnika dwusuwowego zauważyliśmy, że pełny cykl roboczy zamknął się w czasie dwóch suwów tłoka, a zatem jednego obrotu wału korbowego, przy czym gazy spalinowe przekazały swoją energię na tłok tylko w trakcie jednego suwu (z góry na dól). Ruch tłoka pod górę odbywa się przy pomocy energii kinetycznej oddawanej tłokowi przez kolo zamachowe walu korbowego. Koło zamachowe jest więc pewnego rodzaju magazynem energii potrzebnej dla płynnej pracy silnika.
Na rysunku 5-0 pokazano w uproszczony sposób fazy pracy silnika czterosuwowego, a' więc takiego, w którym cykl roboczy odbywa się podczas czterech suwów tłoka, lub co jest równoznaczne, podczas dwóch obrotów walu korbowego.
Objaśnienie zasady działania rozpoczniemy od chwili,* gdy tłok ze zwrotu zewnętrznego przesuwa się do zwrotu wewnętrznego (w dół) (rys. 5-6n). Ruch tłoka w dół powoduje powstanie podciśnienia w cylindrze, co umożliwia zassanie mieszanki. Mieszanka przepływa do cylindra kanałem ssącym po uprzednim otwarciu zaworu ssącego S. Zawór ten pozostaje otwarty do chwili, gdy tłok
Rys. 5-6. Fazy pracy silnika czterosuwowego S — zawór ssący, W — zawór wydechowy
' znajdzie się w zwrocie wewnętrznym. Dalsze zasysanie mieszanki byłoby niemożliwe, gdyż poruszający się w górę tłok wytłaczałby zassaną mieszankę z powrotem na zewnątrz silnika.
. Podczas ruchu tłoka do dołu drugi zawór W zwany, ze względu na swoją funkcję zaworem wydechowym, jest zamknięty.
. ' Oba zawory ssący i wydechowy wchodzą w skład układu rozrządu, którego zadaniem jest otwieranie i zamykanie zaworów. 1 Ponieważ przez cały czas opisanego suwu tłoka odbywało się napełnianie cylindra mieszanką, suw ten nazywany jest suwem ssa- J nia. Po osiągnięciu zwrotu wewnętrznego, tłok porusza się w kierunku zwrotu zewnętrznego (do góry). Oba zawory ssący i wyde- i chowy są wtedy zamknięte, a zassana mieszanka ulega sprężeniu (tak samo jak w silniku dwusuwowym). W pobliżu zwrotu aą^l wnętrznego następuje zapłon sprężonej mieszanki i pod naciskiem gazów spalinowych tłok przesunie się ku dołowi. Jest to po i sprężaniu już trzeci suw tłoka — suw pracy — trwający