70610 img983

Zmiany, jakie zaszły w tym języku, polegają raczej na zubożeniu dawnego zasobu leksykalno-frazeologicznego niż na pojawieniu się elementów nowych. Trzeba dodać, iż dawna zasada tabu nie jest już zasadą tego języka. Wymienione wyrazy służą raczej wytworzeniu pewnej więzi wewnątrzgrupowej, podtrzymaniu tradycji, wytworzeniu atmosfery „wtajemniczenia” i męskiej przygody. Można tu mówić o funkcjach ekspresywno-ludycznych tej odmiany, ujawniających się pełniej w różnych rytuałach i zwyczajach myśliwskich.

Sporo wyrazistych elementów ekspresywnych ma socjolekt wędkarski. Jak pisze Ryszard Tokarski: „Wędkarstwo nie jest profesją, jest hobby i wypoczynkiem, a to rzutuje na język.”¹⁰ Zdaniem R. Tokarskiego to gwara pośrednia między gwarą zawodową a ekspresywną i — jak się wydaje — formułę tę można przyjąć także dla innych odmian omawianego typu, m.in. dla języka marynarzy i różnych środowisk sportowych. Zestawienie „gwary” wędkarskiej z „gwarą” rybacką jako „gwarą” zawodową wykazuje istnienie znacznych różnic, tylko część słownictwa jest wspólna (nazwy ryb, narzędzia połowu, typy wód), ale i niektóre wspólne nazwy różnią się znaczeniem. Słownictwo wędkarskie wykazuje: 1) dużą liczbę zapożyczeń, por. ang. spinning, wedery, 2) wiele neologizmów wyrazowych i frazeologicznych: a) strukturalnych, b) neosemantycznych, c) funkcyjnych (przyjmuję tutaj typologię neologizmów S. Grabiasa¹¹), przy czym sporo tu wyrazów i zwrotów eks-presywnie nacechowanych, por. kolega po kiju por. kolega po piórze, wędkarz niedzielny por. kierowca niedzielny, śledź 'mały szczupak’, rzeź-, nik 'wędkarz łowiący nie dla przyjemności, lecz w celu pozyskania mięsa’, profesor 'duża rylba’, linoskoczek 'wędkarz łowiący liny’¹² itp. Te elementy zbliżają silnie gwarę wędkarską do gwar młodzieżowych.

Podobny charakter ma język brydżystów, a także taterników, z tym że ten ostatni eksponuje specjalny rodzaj ekspresji związanej z licznymi niebezpieczeństwami uprawianego sportu, skalą trudności technicznych, wysiłku i dramaturgią działań, które eliminują niejako „gadulstwo”. Neofrazeologizmy typu kosić ścianę (por. kosić trawę) 'wspinać się’ bagatelizują niebezpieczeństwa i trudy wspinaczki, a zarazem i dawny romantyczny model taternika, który ścianę zdobywał. Mamy tu często do czynienia z rodzajem ekspresji maskującej przeżycie, nigdy jednak nie wulgarnej i płaskiej.

_V;. Specyfikę odmian sportowych stanowi silne .powiązanie języka z działaniem, zasadami gry, relacjami partnerskimi, sytuacyjnie zmiennymi,

¹⁰ R. Tokarski: Gwara wędkarska..., s: 121.

fx “ Si Gr a biasi-Neologizm jako narzędzie w badaniu socjalnych wariantów języka. W: Miejska polszczyzna mówiona..^ 8. 103—114.

¹² Materiał podaję za R. Tokarskim: Gwara wędkarska.:,* •

?• m