72020 Zasady Wykładni Prawa L Morawski2

w ■ Zasady wykładni prawa

sującycb prawo jest szczególnie chronioną wartością. Prawo karne i podatkowe stanowią klasyczny przykład regulacji tego rodzaju. Miał to na uwadze NSA, gdy argumentował, że w wykładni prawa podatkowego powinien przeważać styl statyczny, a wykładnię dynamiczną stosować należy z dużą ostrożnością, ponieważ preferowanymi wartościami w tym przypadku są pewność prawa oraz bezpieczeństwo obywateli (wyrok NSA z 1 marca 2000 r., I SA/Wr 2915/98, M. Podat. 2000/11/34). Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że represyjny charakter prawa karnego, czy podatkowego nie wyklucza całkowicie stosowania dynamicznych metod wykładni, a jedynie zakłada szczególną ostrożność zwłaszcza w tych sytuacjach, w których mogłoby to zagrażać bezpieczeństwu adresatów norm prawnych. Dobrze te skomplikowane związki między zasadami stosowania wykładni statycznej i dynamicznej ilustruje następujący fragment orzeczenia NSA: „Cechy prawa podatkowego pozwalają na przyjęcie założenia o znacznej roli elementów statycznych w wykładni prawa podatkowego. Prowadzi to do wniosków o konieczności preferowania w jego interpretacji pewności prawa i jego bezpieczeństwa oraz ścisłego trzymania się „litery prawa”. Byłaby to zatem wykładnia prawa o silnym zabarwieniu „statycznym”, postulująca stałość znaczenia przepisów prawa i szukająca woli ustawodawcy przede wszystkim w historycznej rzeczywistości. Poprzestanie na tego rodzaju wykładni stanowi, jak można przyjąć, frapujący postulat pod adresem prawa podatkowego, ale niestety mało realny. Jego spełnienie wymagałoby znacznej precyzji przepisów prawa podatkowego, a także wyeliminowania z nich elementów ocennych i wartościujących, tak aby pojęcia prawa podatkowego były co najmniej tak zobiektywizowane, jak w przypadku nauk ekonomicznych. Określanie zjawisk gospodarczych w języku właściwym dla prawa wymaga jednak pewnej schematyzacji i standaryzacji, co powoduje, że przepisy prawa podatkowego dalekie są od precyzji i jasności, zaś przy ich stosowaniu nie da się uniknąć elementów subiektywnych. Związki prawa podatkowego z prawem cywilnym dotyczące zjawisk życia gospodarczego prowadzą do wniosku, że prawo podatkowe jest także w pewnym stopniu prawem życia codziennego. Nakazuje to, aby przy jego interpretacji uwzględniać nie tylko moment powstania aktu normatywnego, lecz także moment, w jakim dokonuje się wykładni, a więc także elementy dynamiczne wykładni. Zgodnie z postulatami teorii dynamicznych wykładnia prawa powinna wiązać znaczenie przepisu z wolą aktualnego prawodawcy przy daleko idącym uwzględnianiu zmieniającej się rzeczywistości [...]. Posługując się wykładnią dynamiczną przy inter-