72994 ScannedImage 53

56 Rozdział II. Postacie sacrum

gud „Wielki Wąż” na ziemi, a Wallanganda — Droga Mleczna na górze. Jak wierzą Euhlayi, właśnie Droga Mleczna sprowadza deszcz). Zgodnie z mitami on stworzył koryta rzek i wodopoje w Czasie Snu. Do niego należy zwracać się w rytuałach z prośbą o sprowadzenie deszczu, ofiarowując mu swą krew. Według Radcliffe--Browna Tęczowy Wąż jest najistotniejszym australijskim przedstawieniem stwórczych i niszczycielskich sił przyrody, zwłaszcza życiodajnych mocy związanych z deszczem i wodami. Jest więc najpotężniejszym członkiem tubylczego panteonu.

Kluczowy związek symboliki Tęczowego Węża z tęczą tłumaczy mit Wik-Munkan (półw. York). Kiedyś odbyło się wielkie corroboree, na które przybył Brunatny Pyton, Ojciec Taipan. W czasie ceremonii jego syn, młody Taipan odłączył się od grupy i spotkał piękną młodą kobietę-Węża Wodnego Tintauwę. Wkrótce potem jej mąż Jaszczurka o Sinym Języku poszedł na polowanie, żona zaś udała chorą, została w domu i uciekła z młodym Taipanem. Pliszka, wuj Jaszczurki

0    Sinym Języku, doniosła mężowi, co się stało. Mąż-Jaszczurka wrócił więc do obozu, poprosił ciotkę o sporządzenie posiłku z tego, co upolował, a sam poszedł szukać żony. Szedł po śladach, aż ujrzał dym ich ogniska. Rzucał oszczepami w Taipana, ale oszczepy łamały się i odbijały od skóry. Wtedy rzucił Taipan i ugodził Jaszczurkę w czoło. Przerażona kobieta-Wąż Wodny zaczęła płakać, a wtedy jej mąż rzekł z wyrzutem: „Płaczesz pewnie nad swym pięknym młodzieńcem?” następnie przestali rzucać oszczepami, a zaczęli się mocować. Taipan przycisnął Jaszczurkę do ziemi i ugryzł w plecy, połamał sobie przy tym zęby. Jaszczurka przydusił go

1    zagryzł na śmierć. Rozciął ciało, wyjął serce i wręczył ojcu — staremu Taipanowi. Wszyscy rozpłakali się, a Taipan przerwał ceremonię. Krewni przyprowadzili mu młodą dziewczynę, by się pocieszył, on jednak nie chciał jej. Był czarownikiem, ale po śmierci syna nie chciał już nikogo leczyć. Zaintonował pieśń. Wszyscy zebrani przerazili się i ukryli na drzewach i w jaskiniach. Taipan zaśpiewał drugą pieśń i wszyscy jego krewni zaczęli się gromadzić. Zbili w ciasny kłąb, potem powyciągali szyje, tak że głowami uderzyli w niebo. Dlatego odtąd miedziane pytony mają spłaszczony łeb. Taipan rzekł swoim krewnym:

— Teraz możemy mieszkać na górze, a wszystkim, którzy spoglądają w niebo, pokażemy jak wspaniałymi kolorami się mienimy.

I zaśpiewał drugą pieśń, która uniosła go w górę i rozpostarł się z ziemi do nieba, dlatego dziś Tęcza nazywana jest Wężem Taipan⁵⁵. Jej barwy są reminiscencją samego Taipana, który rządzi światową dystrybucją pochodzącej ze zwłok syna krwi (czerwień), oraz jego brata (błękit) i sióstr (pozostałe barwy).

Zgodnie z mitem Jandruwanda Wielki Wąż Akurra zszedł ze swej siedziby w górach Flindersa, gdyż był spragniony i wypił całą wodę zjez. Frome. Kiedy powracał pełen wody, jego ciało wyrzeźbiło potężną przełęcz w górach. Po drodze też zrobił wiele wodopojów, pierwszy z nich nazywa się Akurrula Awi. Dotarł do Nul-danuldanha, gdzie odpoczywał, zostawiając potężną sadzawkę, kolejny postój stworzył sadzawkę w Valivalinha, potem w Adluyu Vundhu Awi, Mainwater Pound,

⁵⁵ F. R o s e, Pierwotni mieszkańcy Australii, Warszawa 1973, s. 123.