69557 medsadowa2

Czas, w którym po odbytym stosunku płciowym, moinn jeszcze w treści Z pochwy wykazać obecność plemników żywych, wynosi średnio .5 godzin, natomiast w odniesieniu do plemników martwych — czas ten wynosi średnio 24 godziny. W zwłokach plemniki utrzymują się nawet do 2 tygodni, co zależy w dużym stopniu od temperatury, w której zwłoki się znaJdujfT Inną metodą identyfikacji plam nasienia jest stwierdzenie w niej obecności określonego izoenzymu dehydrogenazy mleczanowej (LDH). Oznaczenia dokonuje się za pomocą elektroforezy. Wartość metody wynika z faktu, że plemniki wykazują swoistą frakcję LDH-X.

Z kolei metodą^immunoprecypitacji stwierdza się przynależność gatunkową badanego śladu nasienia.

jr

jótsi'01(101^ (*«- 1^,1

11.3.4. Ustalanie przynależności grupowej

W nasieniu można oznaczyć następujące cechy grupowe, ułatwiające identyfikację osobnika, od którego pochodzi nasienie lub jego ślad: cechy układu ABO, Glm i Km, PGM,, rzadziej AK, GLO.

Stwierdzenie obecności substancji grupowej A, B lub H w nasieniu udaje się wyłącznie u osób wydzielających substancje grupowe, przy czym stężenie tych antygenów jest w nasieniu wielokrotnie większe niż w krwinkach czerwonych. Do oznaczenia cech grupowych A, B i H stosuje się metodę absorpcji Pozostałe czynniki grupowe wykrywa się w nagiyń^w spnsóh identyryny jak we krwi.

W plemnikach znajduje się równieżtdiaforaza (DIA^| — enzym wykazujący znaczny polimorfizm uwarunkowany 5 allelami kodominującymi. Wykazanie poszczególnych fenotypów DLA, w plamach nasienia o prawidłowym składzie jest możliwe w ciągu 4—8 tygodni od powstania plamy.    „ li _

A^O    P&tf/i hv6L0

11.4. Ślady śliny

Śladów śliny poszukuje się na takich przedmiotach pozostawionych na miejscu przestępstwa, jak: niedopałki papierosów, resztki gumy do żucia, tkaniny używane do kneblowania ofiary, chustki do nosa, koperty poślinione przed zaklejeniem lub zaopatrzone w znaczki przyklejone śliną nadawcy (być może szantażysty). Wykaza-nie obecności śliny jest możliwe przez stwierdzenie jej składnika —J amylazy^ Jest to jednak próba nieswoista, gdyż amylaza występuje — chociaż w ińmęjśżej ilości — również we krwi, nasieniu i kale, co ma znaczenie zwłaszcza w przypadku badania planfmleszanych.    -i jo

Próba polega na elucji śliny roztworem octanu sodowego, a następnie na obserwacji reakcji z 2% roztworem skrgbi, która uwidacznia się przez dodanie roztworu Lugola. W badaniu śliny można również posłużyć się poszukiwaniem komórek nabłonka z błony śluzowej jamy ustnej, które można jednocześnie wykorzystać do ustalania płci na podstawie obecności ciałka Y. Ustalenie przynależności gatunkowej i grupowej polega na analogicznym postępowaniu jak w przypadku plam nasienia, aczkolwiek z uwagi na nikłą zawartość immunoglobulin w ślinie z reguły nie udaje się stwierdzenie cech z układu Glm i Km.

11.5. ślady innych wydzielin

Pot osób należących do „wydzielaczy" zawiera substancje grupowe A, B i H lub ca najmniej jedną z nich, co może utrudnić ustalanie przynależności grupowej śladu krwi lub nasienia znajdującego się w tkaninie przesiąkniętej potem. Nie mn to jednak znaczenia w przypadku badania innych cech grupowych, zwłaszcza z układu Glm i Km.

Mocz można wykazać przez jednoczesne stwierdzenie obecności mocznika i kreatyniny, m.in. za pomocą chromatografii cienkowarstwowej.

Metodą absorpcji, a także absorpcji-elucji można poszukiwać substancji A, B i H zarówno w moczu, jak i w wydzielinie z nosa oraz w wymiocinach.

11.6. Włosy

11.6.1. Ocena morfologiczna

Włosy znalezione w rękach denata lub na jego odzieży, na przedmiotach znalezio nych na miejscu przestępstwa, na wystających częściach pojazdów dostarcza się do pracowni sądowo-lekarskich lub kryminalistycznych głównie w celu ustalenia ich cech morfologicznych i porównania z włosami zabezpieczonymi w czasie sekcji zwłok lub pobranymi od osób podejrzanych o udział w danym zdarzeniu.

Po oczyszczeniu zabezpieczonych włosów mieszaniną alkoholu i eteru ocenia się makro- i mikroskopowo ich barwę, długość, szerokość, a także ewentualną obecność uszkodzeń (włosy wyrwane, zmiażdżone, poddane działaniu wysokiej temperatury). Na kolor włosów wpływa również ich kosmetyczne barwienie. Wówczas jednak barwniki obecne są tylko w zewnętrznej części istoty korowe) włosa, co można uwidocznić zwłaszcza na przekroju poprzecznym włosa.

Wykorzystanie cech morfologicznych włosa ludzkiego w celu ustalenia miejsca jego pochodzenia (głowa, brew, wąsy, broda, wzgórek łonowy itp.), a także wieku i płci osoby, od której on pochodzi, wymaga odpowiedniego doświadczenia i mimo zastosowania wielu metod wykorzystujących skomplikowaną aparaturę rzadko pozwala na ustalenie tożsamości porównywanych ze sobą włosów. W wyniku stwierdzenia znacznych różnic częściej udaje się wykluczyć identyczność bada nych włosów niż ją potwierdzić. Na ogół łatwe jest odróżnienie włosa ludzkiego od zwierzęcego.

11.6.2. Odróżnienie włosów ludzkich i zwierzęcych

Obraz mikroskopowy ludzkiego włosa wykazuje bardzo wąską istotę rdzenną stanowiącą zaledwie '/,—V₄ grubości włosa, z reguły przerywaną (często stwierdza się jej całkowity brak). Powłoczka [cuticula) delikatna, komórki szkliste (łuseczkl) wykazują ścisłe zespolenie o poprzecznym układzie. Istota rdzenna włosa zwie* r/.ęcego jest szeroka, stanowiąca V₂—‘/, grubości włosa, ma przebieg ciągły. Komórki rdzenia są ułożone często w kilku szeregach równoległych, wykazują różny kształt w zależności od gatunku lub rodziny zwierząt. Powłoczka włos.i u zwierząt bardzo wyraźna, o drobnym ząbkowaniu łusek i o podłużnym ułożeniu komórek (ryr. 11 :l)