78930 NoB2

126 NAUKA O BOGU

nia, „gdyż budząc nadzieje człowieka na przyszłe, złudne życie, odstręcza go od budowy państwa ziemskiego"⁴⁸.

Jaka jest wobec tej sytuacji postawa Kościoła? Odsyła on bezbłędnie do powtarzanych nieustannie przez Urząd Nau czycielski od czasów papieża Piusa XI potępień ateizmu i po wtarza je nieumniejszone. Ale Drugi Sobór Watykański nic zadowala się tym. Przypomina swoje przekonanie, że Bóg jako Bóg nie stoi na przeszkodzie prawdziwie ludzkim usiłowaniom człowieka, lecz pozwala im najpierw w pełni dojrzeć. Zapomi nanie o Bogu czy zaprzeczanie Jego istnieniu nie mnoży tego, co ludzkie, lecz niszczy. Na nierozwiązane zagadnienie, jakim jest człowiek, „pełną i całkowicie pewną odpowiedź przynosi nam Bóg, który wzywa człowieka do głębszego zastanowienia się i pokorniejszego dociskania"⁴⁹. Nie wystarcza jednak samo proklamowanie tego poglądu i wygłaszanie go tonem najgłębszego przekonania. „Środka zaradczego na ateizm należy się spodziewać tak od doktryny odpowiednio wyłożonej, jak i od nieskażonego życia Kościoła i jego członków” ⁵⁰.

Od czasów zakończenia Soboru upłynęło już ponad trzydzieści lat; w tym czasie problemy te pod niektórymi względami jeszcze się zaostrzyły. Nastawienie „postmodernistyczne" każe wprawdzie widzieć osiągnięcia sekularyzmu z dużym sceptycyzmem; sceptycyzm ten doprowadził do poważnej wrogości wobec techniki i nauki i utorował drogę nieracjonalnemu fundamentalizmowi. Nie oznacza to jednak, że wzrosły dzięki temu szanse odpowiedzialnego teizmu.

Nadal do spuścizny teraźniejszości należą ciemne i niewyjaśnione obrazy Boga. Byłoby ułatwieniem, gdybyśmy wypro-

⁴⁰ GS 20/2.

⁴³ GS 21/4.

⁵⁰ GS 21/5. Potrzebny jest również, o czym mówi akapit 6, wolny od dyskryminacji dialog między wierzącymi i niewierzącymi oraz współpraca w budowie tego świata.

wndzali konieczność istnienia Boga z dążenia człowieka do ./częścią czy sprawiedliwości lub postulowali Go jako gwaran-i i moralności lub degradowali Go do roli Deus ex machina. Myłoby to naginanie Go do jakiegoś celu i odzieranie przez to boskości: stałby się nieważny i niewiarygodny. Nikt nie może ir / pominąć faktu, że cierpienia milionów niewinnych ludzi na tym świecie i w tych czasach są silnym argumentem przemawiającym przeciw dobremu i miłującemu Bogu, jakiego głosi Kościół.

Zarówno Kościół, jak i jego przedstawiciele będą musieli w nauczaniu i przede wszystkim we własnym życiu z pokorą ukazywać, że zagadnienie Boga niezależnie od wszystkich ftrzeciwiających się instancji nie przestanie być żywe i że /. całą oczywistością nie uda się doprowadzić do tego, by /ostało poniechane. Hipoteza „Bóg” nie może oczywiście sprawić, że znikną bez trudności pytania i tęsknoty człowieka. Ale hipoteza „ateizm" także tego nie dokona. Zawsze można tylko ukazać, że opowiedzenie się za Bogiem prowadzi do większej nadziei i pewności w życiu i w umieraniu. Można również ukazać, że za tą decyzją przemawiają słuszne powody, na które człowiek może dać ludzką odpowiedź.

3.6 '    Dowody na istnienie Boga

3.63    Problematyka Boga

Bóg był we wszystkich czasach problemem dla człowieka; także i dzisiaj wielu ludziom trudno jest wierzyć w Jego istnienie. Przyczyny tego są różnorakie, a sięgają one od obojętności na samo zagadnienie Boga aż po egzystencjalnie i subiektywnie odczuwaną „po Auschwitz" niemożność wiary,