79182 Strona$6

Nawierzchnie drogowe z betonu cementowego

gdzie:

H_t - głębokość tekstury,

- charakterystyczne wierzchołki lub zagłębienia (rys. 12.2), b - długość bazy pomiarowej.

123. Właściwości przeciwpoślizgowe

Właściwości przeciwpoślizgowe jest to zdolność do wytwarzania sil tarcia między nawierzchnią drogi a kolami pojazdów w warunkach wzajemnego poślizgu. Właściwości przeciwpoślizgowe są określane przez współczynnik tarcia. Współczynnik tarcia (fi) jest to stosunek wypadkowej sil tarcia wytwarzanych między hamowanym kołem urządzenia pomiarowego nawierzchnią drogi do nacisku kola na drogę.

Do identyfikacji współczynników tarcia służą urządzenia pomiarowe mające dynamometry o określonych cechach kinematycznych i konstrukcyjnych, umożliwiających pomiar współczynnika tarcia nawierzchni w warunkach 100 % poślizgu kola pomiarowego, z zastosowaniem określonego typu opony testowej. Najpopularniejszym urządzeniem do pomiarów współczynnika tarcia jest tzw. SCRIM (Si-deway Force Coefficient Routine bwestigation Machinę), pokazany na rys. 123.

W Anglii pomiar współczynnika tarcia tym urządzeniem odbywa się przy prędkości 50 km/h, a kąt ustawienia kola pomiarowego w stosunku do kierunku ruchu wynosi 20' 1123).

Rys 12.3. Widok urządzenia SCRIM I zasada pomiaru

W Polsce do pomiarów współczynnika tarcia używa się urządzenia typu SRT-3 (Skid Resistance Tester, rys. 12.4) z oponą handlową Barum Brawura o wymiarach 185/70 R 14. Za stały wzorzec przyjmuje się oponę gładką z obwodowymi rowkami o wymiarach 165 R 15 o właściwościach zgodnych zPlARC i o znanym współczynniku przeliczeniowym:

cofo (Barum/PIARC) • 1,115    (125)

Pomiary współczynnika tarcia wykonuje się w lewym śladzie kół na zewnętrznym pasie ruchu pojazdów, przy prędkości urządzenia pomiarowego 60 km/h i grubości filmu wodnego pod kołem pomiarowym równym 05 mm.

W Polsce nawierzchnie pod względem stanu właściwości przeciwpoślizgowych klasyfikuje się do 4 klas wg kryteriów miarodajnego współczynnika tarcia zgodnie z tabelą 12.1 [12.10].

Miarodajnym współczynnikiem tarcia jest statystyczna miara oceny właściwości przeciwpoślizgowych nawierzchni równa różnicy wartości średniej wyników pomiarów współczynnika tarcia i odchylenia standardowego. Miarodajny współczynnik tarcia określa się na długości l km ze zbioru 10 wartości. Według wytycznych [12.12] po dwóch miesiącach od oddania drogi do eksploatacji miarodajne współczynniki tarcia powinny kształtować się lak, jak podano w tabeli 122.

Do pomiarów współczynnika tarcia używa się również tzw. wahadła angielskiego (Portable Skid Resistance Tester) [122]. Aparat umożliwia dokonywanie

246

247