kich był Wilno Błękitny. O atmosferze odbywających się tu zabaw faM wyobrażenie sielanka Naruszewie/a: Oczekiwanie pasterza na towarzy^ I |V/walnjąoa również /identyfikować grono uczestników* Był to kwiat ówcz&l nogo parnasu: Krasicki* W, Jakubowski* J, Szymanowski* J. E. Minasowio 1 Hohomolcc* I* Nagurc/ewski i sam Naruszewie/.. Także poufalo-żartobliwy I ton kierowanych do księcia Adama ..suplik" o wydanie (drukiem) Panny nq I iroAmiN świadczy o bliskim wewm)tr/grupowy m kontakcie tego /gromadzenia, I Płaszczyzną porozumienia stwar/al jednoczący wszystkich status pisany I Czartoryski takie podejmował pewne próby poetyckie (wymiana powinszował t K Rogalińskim* wietrz /j\tzd Litwy)s ale niezbyt udane; bardziej zresztą pociągały go ..zabawy uczone". One tez zapewne* owe sympozja — ..seminaria literackie" były głównym powodem spotkań znajdując zaplecze w bogatun księgozbiorze. Przypuszcza się* ze to właśnie tutaj* w bibliotecznej salina piętrze jesieni*) I7M roku rodził się **naczelny periodyk stulecia" — ..Moni* tor"* Czartoryski z Krasickim ustalali jego koncepcję i wypełniali rubryki swoich notatników redakcyjnych. Podobne narady — z udziałem Kramowi eza. Szymanowskiego i Mniszcha mogły mieć miejsce pod koniec lat siedemdziesiątych. kiedy formowało się Towarzystwo Krytyczne i podejmowane jedno i ciekawszych zamierzeń trzydziestolecia — utworzenie pisma po* święconego krytyce literackiej; pogłosem tego odważnego zamysłu były Ustfl dołączone do druku komedii Czartoryskiego Kawa (1779).
/e środowiskiem Błękitnego Pałacu a potem Puław zetknęła a?| większość ówczesnych poetów i pisarzy Kniaznin. Zabłocki, NienKewuci* Kaliński* Koblański, We wzajemnych kontaktach księcia z podopieczni ntz po rat daje się wychwycić ton autentycznego przywiązania i przełamująca dystans serdeczność: W lipeu 176S roku pisał Naruszewicz do Knviacego 3 granicą księcia: ,,Niemiło nam teraz uczyć się uczyć* tłumaczyć, pisać Nie mamy naszego Mecenasa* który nas zachęcał słowami i przykładem"
Karpiński wspominał: **napisane ode mnie do niego wiersze gednały ai łaskę jego* ze ze mną juz nie jak z swoim sekretarzem, ale jak ; preyjacsefca najpoufalcj postępował".
Kontakt Księcia Generała ze Stanisławem Augustem tak Nasfll u progu oświecenia uległ z czasem poważnemu zakłóceniu pod wpb ** zmieniającej się konstelacji politycznej Pod koniec lat siedemdziesiątych coraz wyraźniej grawitować zaczął w stronę antydworskiego scronncti* grupującego się po ustanowieniu Rady Nieustającej wokół Ksawerego Brłr.o kiego I opozycji hetmańskiej Okresłano je mianem **nowej familii" lub ..partii galicyjską", bo większość jej adherentów miała dobra na obszarze prnł*c*zj nym po rozbiorze do Austrii i należała do grupy traf. sujets mures -#
0 podwójni przynależność; państwowej Czartoryski. wzmacniając swą nkw le/ną pozycję wobec Stanisława Augusta, nawiązał stopniowo bliskie kortikt*
1 dworem cesarza Jozefa U. od ktorego przyjął w roku I7S2 nominał* generała Gwardii Galicyjskiej. zrzekając się równocześnie piastowanego aflj roku I7&5 dowod/twa gwardii pieszej htewskiei Umacniały to opoiyoj^