66 (73)

202

WPŁYW SPOŁECZNY

Jonesa), to obóz ten był obficie zaopatrzony w narkotyki. Odbywały się co jakiś czas ceremonie masowego samobójstwa, które potem okazywały się tylko próbami. Niewielu członkom sekty udało się zbiec, gdyż straże były liczne i czujne.

Amerykańscy kongresmani, zaalarmowani coraz poważniejszymi (choć zarazem coraz rzadziej wydostającymi się z obozu) informacjami, wydelegowali jednego z nich, Leo Rayana, by zbadał sytuację. Początkowo zobaczył on uśmiechnięte i pozornie zadowolone twarze. Jednak ponieważ paru członków sekty spotkało się z nim po kryjomu i ujawniło prawdę, został on osaczony i zamordowany w momencie, gdy zbliżał się do samolotu, by odlecieć do Stanów. Jones zgromadził wówczas swoje „stado" i polecił wypić płyn z cyjankiem potasu. Niemal wszyscy wzięli swoją porcję dobrowolnie. Nieliczni (dokładnie parę osób), którzy przeżyli, opowiadali, że widzieli, jak członkowie rodzin, trzymając się za ręce, czekali spokojnie na koniec, i jak matki wciskały truciznę w usta swoich niemowląt.

Ciało Jonesa zostało odnalezione z raną po kuli w głowie. Samobójca leżał w pobliżu swojego „tronu". Zanim jednak doszło do tych zdarzeń, wykazał on mistrzostwo w stosowaniu strategii prowadzących do utraty racjonalnego myślenia przez członków sekty. Dostarczywszy najpierw nagród do ich przyciągnięcia (ofiarowanie dachu i pożywienia ubogim, a emocjonalnego wsparcia zagubionym duchowo) - zabrał ich w nowe, nieznane otoczenie (ludzie zawsze czują się w nieznanym otoczeniu mniej pewnie), zmienił tryb życia, odizolował od racjonalnie myślących ludzi (byłych przyjaciół, rodziny), pozbawiając ich także „normalnych" źródeł informacji (członkowie mogą czytać i oglądać tylko to, co się im pozwala), wykorzystywał ludzkie emocje (w tym lęk) do budowania charyzmy (i przez to ślepego posłuszeństwa), czynił swoich wyznawców „automatami" pozbawionymi możliwości analitycznych (poprzez wycieńczającą pracę oraz narkotyki) i wzmacniał gotowość do absolutnej uległości, angażując członków w rytualne ceremonie. Jones nie był ostatnim przywódcą, który doprowadził do podobnej tragedii, pozbawiając swoich wyznawców skutecznej perswazji, zdolności racjonalnego myślenia. W latach dziewięćdziesiątych do śmiertelnych tragedii w USA doprowadzili Koresh („Waco") oraz przywódca „Heavens Gate", a w Japonii - sekta Sziguary, której członkowie rozprowadzili w metro trujący gaz, czy międzynarodowa sekta wyjątkowo dobrze wykształconych ludzi, z centrum w Szwajcarii, gdzie popełnili oni masowe samobójstwo.

W krajach środkowej i wschodniej Europy istnieje obecnie zwiększona podatność na wpływy sekt religijnych z powodu frustracji i zagubienia, jakie niesie gwałtowna zmiana rzeczywistości społeczno-ekonomicznej. Czytelnikowi zainteresowanemu procesem indoktrynacji, w tym jego zapobieganiu, polecam naukowy bestseller Steve'a Hassana (1990), zatytułowany Combating cult mind control („Psychomanipulacja w sektach"). Autor - notabene - sam był głęboko zaangażowanym członkiem religijnej sekty, z której cudem uwolnił go... wypadek samochodowy. W następstwie stał się on niezrównanym specjalistą od terapii uwalniającej od indoktrynacji, jako że „przećwiczył" to wszystko osobiście.