76358 kral4

z tym należałoby przyjmować występy wsporników' raczej nie przekraczające grubości płaszcza żelbetowego, a jeśli różnica temperatur żlf^200°C, to można zastosować zamiast ciągłych — pionowo zdylatowane wsporniki podwykła-dzinowe.

1.6. CZOPUCH KOMINA

Przewód, którym spaliny z paleniska przeprowadza się do komina, nazywa się czopuchem. Jest to kanał poziomy lub lepiej wznoszący się w kierunku komina, a jego konstrukcyjną obudowę wykonuje się (podobnie jak w kominach) z muru ceglanego, z żelbetu, a niekiedy przy mniejszych urządzeniach — z blach stalowych. Od wewnątrz daje się w czopuchach izolację termiczną i osłaniającą ją wykładzinę.

Najczęściej cżopuchy mają przekrój prostokątny, o stosunku podstawy do wysokości ok. 1 : 1,5, z łukowym przesklepieniem przykrycia. Dobierając wymiary przekroju należy mieć na uwadze, że wysokość przekroju czopucha powinna “umożliwić swobodne przejście, tj. h — 1,80 m, a minimum 1,50 m.

~T?rzekrój cz‘ffpucfiaTTie~;powinienTiyć w żadnym razie mniejszy od właściwie zaprojektowanego przekroju wylotu komina; biorąc jednak pod uwagę, że temperatura gazów' spalinowych jest w czopuchu o ok. 100°C wyższa niż średnia ich temperatura w kominie, należałoby raczej dobierać przekrój czopucha o ok. 25% większy 1x1 o b I i c z o ńeg o~wy lotu komina,“tym'hardziej, że w’ czopuchu osadza się spora ilość popiołu i sadzy, które zmniejszają jego użyteczny przekrój,

Czopuch powinien łączyć palenisko z kominem najkrótszą drogą, bez zbędnych, a tym bardziej ostrych zmian kierunku przepływu spalin. Długość czopucha w zasadzie mie powinna być większa od 0,4 wysokości komina.

Ważną rzeczą jest dobre zaizolowanie czopucha przed utratą ciepła oraz zabezpieczenie go przed zawilgoceniem, gdyż obniżenie temperatury gazów i powiększenie ich objętości o parującą wilgoć, wpływa hamująco na ruch gazów w czopuchu, a tym samym zmniejsza ciąg komina.

Cżopuchy mogą być podziemne, naziemne i nadziemne. Podziemne czo-puchy, z punktu widzenia eksploataciLi-dobr&i-osiony-termicznej- są~korzy-Sln_e,

■ a poza tym ukryte pod ziemią nie stanowią przeszkody na terenie przyległym do kotłowni i komina. Ale fundament komina należy pesadowić niżej niż płytę fundamentową czopucha, nad którym minimalna warstwa naziomu musi mieć 50 cm. Zatem posadowienie fundamentu komina wypadnie na głębokości co najmniej 5 m, a czopucha — 3,5 m poniżej terenu, co pociąga za sobą duże roboty. ziemne. Często na takich głębokościach występuje woda gruntowa, co jeszcze bardziej utrudnia i podraża roboty. Przekrój poprzeczny murowanego

(żelbetowego) czopucha podziemnego pokazano na rys. 28. Kolejność robót jest następująca: w przygotowanym wykopie, na żelbetowej płycie tundamen-

towej grab. 30-f-40 cm, muruje się ściany boczne grubości minim. 2 cegieł, od zewnątrz gładko wyprawione zaprawą cementową z~dddatMeiTr'usźćz3ma-' jącym i pokryte gudronem. W górnej części ścian, wystające od strony wewnętrznej pogrubienia muru należy wykonać z dobrego materiału ogniotrwałego, by dać oparcie dla sklepienia z szamoty. Następnie zasypuje się rowy gliną, ubijając w nią kamienie i muruje się sklepienie ze zwykłej cegły, obliczone na przewidywane obciążenie użytkowe na terenie. Wreszcie wykonuje się wykładzinę ścian z cegły szamotowej, takież sklepienie, dając równocześnie zasypkę izolacyjną z żużla wielkopiecowego granulowanego i wykańcza dno kanału.

W przypadku występowania wody gruntowej, należy kanał czopucha posadowić wyżej nad poziomem wody, ale fundamenty muszą być założone poniżej głębokości zamarzania gruntu. Wtedy czopuch wyjdzie z ziemi, więc należy go obsypać grubą warstwą (min. 0,5 m) piasku lub żwiru, co stworzy duży wał ziemny, nieprzyjemny optycznie i stanowiący przeszkodę na terenie zakładu. Z tego też względu unika się stosowania czopuchów naziemnych.

Stosuje się w takich przypadkach cżopuchy nadziemne oparte na konstrukcji ram zwykłych łub piętrowych, jak przykładowo podaje rys. 29 dla czopucha murowanego oraz rys. 30 dla czopucha żelbetowego.

Cżopuchy dzieli się dylatacjami poprzecznymi co 5-^6 m. Przykład rozwiązania dylatacji pośredniej i końcowej w~~czopuchu pokazano na rys. 31.

Przy czopuchu podziemnym i naziemnym, mając na uwadze różne osiadanie komina i czopucha, nad krawędzią płyty fundamentowej komina należy dać w czopuchu dylatację, oddzielającą część kanału czopucha opartą na gruncie

5* 67