85451 Zależności lekowe i narkomnie0002

i

|i

4. Zależności lekowe i narkomanie

-
Związki wywołujące uzależnienia.
i Jiai ^,i7ia^^an'^a	Związek (iek) uzależniający	Potencjał uzależniający
y^d^^ymulujące	Kokaina Amfetamina Nikotyna	Bardzo silna zależność psychiczna Silna zależność psychiczna Silna zależność psychiczna, słaba? fizyczna
.*• -••• ■ — : Lijzki działające depresyjnie na OUN y.-A ■■	Barbiturany i inne leki nasenne Alkohol etylowy Inhalanty	Silna zależność psychiczno-fizyczna Silna zależność psychiczno-fizyczna Silna zależność psychiczna
'fuT,kiolitvczne	Benzodiazepiny	Umiarkowana zależność psychiczno-fizyczna
i wiązki psydiozomimetyczne ■	LSD Meskalina Fencyklidyna Kannabinoidy	Słaba zależność psychiczno-fizyczna Słaba zależność psychiczno-fizyczna Umiarkowana zależność psychiczno-fizyczna Słaba zależność psychiczno-fizyczna

! ■

spokojenie tego pragnienia zmniejsza napięcie, które wkrótce po zaprzestaniu działania środka, pojawia się znowu.

Potrzeba zażywania środka, który wywołaj uzależnienie jest zazwyczaj stała, a w przypadku niektórych środków uzależniających, np. LSD, może być na nowo wywołana długo po zaprzestaniu jego używania.

Zależność psychiczną wywołują wszystkie nadużywane leki o działaniu odurzającym, wywołujące euforie, halucynacje, chociaż istnieją również środki o silnych właściwościach uzależniających, które przynoszą znikome wrażenia „pozytywne”, do takich należy chociażby nikotyma.

Zależność psychiczna bardzo szy^rbko rozwija się po kokainie czy alkoholu i można ją określić jako natrętny i niekontrolowany przymus zażywania środka w celu poprawy samopoczucia.

O zależności fizycznej mówimy wówczas, gdy stałe przyjmowanie środka staje się niezbędne do zachowania pozornych objawów zdrowia.

Nie wszystkie substancje o działaniu uzależniającym wywołują zależność fizyczną. Szybkość, z jaką się ona rozwija zależy : Przede wszystkim od właściwości środka, od wielkości przyjmowanych dawek, częstotliwości ich stosowania, drogi podania lopioidy zdecydowanie szybciej wywołują j-sleżność fizyczną jeśli są stosowane paren-; oralnie). Na szybkość rozwoju zależności tycznej istotny w⁷pływ ma także rozwój to-^:rancji na działanie odurzające zwdązku.

Zależność fizyczna to stan, w⁷ którym w⁷ konsekwencji długotrwałego stosowania zwdązku o działaniu odurzającym wytworzone zostają zmiany adaptacyjne w⁷ organizmie. Takie zmiany stwierdzono w⁷ ośrodkowym układzie dopaminergicznym i sero-toninergicznym osób uzależnionych.

Jeśli zmiany adaptacyjne powstałe w⁷ wyniku stosowania zwdązku uzależniającego nie są kompensowane dalszym jego stosowaniem, występuje zespół abstynencji.

Zespoły abstynencji (zespoły z odstawienia) są bardzo nieprzyjemne dla pacjenta, dlatego też osoba uzależniona fizycznie poszukuje substancji, która uzależnienie wywołała nie tylko dla płynącej z jej zastosowania przyjemności, ale i dla uniknięcia nieprzyjemnych, czy w^rręcz groźnych dla życia objawdw zespołu abstymencji. Substancje uzależniające działają na zasadzie wzmocnienia pozytywnego, wywołując stan dobrego samopoczucia (euforii, błogostanu), ale także redukując doznania aw⁷ersyjne, które dominują w zespole z odstawienia, mówimy wówczas, że działają na zasadzie wzmocnienia negatywnego (znoszą negatywne skutki zespołu abstynencji). Uw^raża się, że wzmocnienie pozytywne (nagroda) i negatywne, jest wynikiem w^rzrostu aktywności układu dopaminergicznego w układzie mezolimbicznym, działanie takie wywołują wszystkie związki odurzające, niezależnie od zasadniczego typu działania farmakologicznego, pobudzającego czy depresyjnego na OUN.

i