94281901 djvu

MIĘSNIE PRĄŻKOWANE 99

mocą aparatu powyżej opisanego przepuścimy słaby prąd, leżący poniżej progu pobudliwości, a następnie go szybko wzmocnimy, odsunąwszy ruchem gwałtownym kontakt D od A, to otrzymamy skurcz mięśnia; przesuwając zaś kontakt powoli, możemy doprowadzić do tego, że przez mięsień będzie płynął prąd bardzo silny, a skurczu nie otrzymamy. Przy silnych prądach po zamknięciu otrzymujemy często skurcz trwający dłużej, tężec, którego charakter i przyczyny będą omówione później.

Działanie polarne prądu. Opis powyższy wystarcza, jeżeli rozważamy ruchy mięśnia jako całości; jeżeli jednak zechcemy przyjrzeć się bliżej zjawiskom, odbywającym się w różnych częściach mięśnia, szczególniej w okolicy elektrod doprowadzających prąd, zauważymy nowe ważne szczegóły. Weźmy długi mięsień (do tego celu lepiej się nadaje mięsień krawiecki (m. mrtorius) niż łydkowy) przytwierdźmy go delikatnie, ale mocno w środku, a końce

połączmy z dwoma telegrafami mięśniowemi (ryc. 35). Elektrody, doprowadzające prąd Jv, A. umieszczamy tak, żeby punkt umocowania mięśnia leżał między niemi. Jeżeli będziemy drażnili prądem bardzo słabym, przy zamykaniu skurczy się tylko ta połowa, na której leży katoda. Przv prądach trochę silniejszych podrażnienie rozchodzi się już na cały mięsień, ale po stronie katody skurcz występuje prędzej, niż po stronie anody. Dla skurczu otwarcia znajdujemy stosunki odwrotne. Możemy przeto sformułować prawo polarnego dzia-

I łania prądu w ten sposób: zamknięcie prądu drażni mięsień przy katodzie, otwarcie zaś przy anod zie. Można również wykazać, że przez cały czas przepływu prądu okolica katody ma zwiększoną, a okolica anody zmniejszoną pobudliwość.

Prądy indukcyjne. Ponieważ dla pobudzenia mięśnia główne znaczenie ma nie sam prąd, ale zmiana jego natężenia, więc jedną z najlepszych podniet, pospolicie używaną w fizyologii, stanowią krótkotrwałe prądy indukcyjne, wytwarzane przez cewkę indukcyjną. Zasada jej polega na tern, że drut idący przez klucz od