94284101 djvu

FIZYOLOGIA UKŁADU NERWOWEGO 321

kręt środkowy (gyrus centrolis posterior), poza rowkiem Rolanda ryc. 113 i 114. Rozmieszczenie zaś tych ośrodków jest analogiczne do rozmieszczenia ośrodków psychomotorycznych t. j. ośrodki czuciowe głowy i twarzy leżą najbardziej ku dołowi (lateralnie), idąc dalej ku stronie przyśrodkowej, znajdujemy kolejno ośrodki czuciowe kończyn górnych, tułowia, kończyn dolnych. Są też doświadczenia, które świadczą za tern, że te ośrodki sensoryczne przechodzą i na powierzchnię przyśrodkową (medyalną) na lobus paracentralis i na gyriis fornie atus.

Ośrodki wzroku. Wiemy, że im niżej stoi zwierzę ze względu na rozwój układu nerwowego, tern wyraźniej czynności przez nie wykonywane są spowodowane przez podniety czuciowe, które nie przechodzą przez korę mózgową, tern mniejszy jest udział kory w reakcyach zwierzęcia na takie podniety. Widzimy to szczególnie, badając zachowanie się różnych zwierząt pod wpływem podniet świetlnych. Ryba pozbawiona półkul mózgowych reaguje rozmaicie na różne barwy, żaba bez półkul mózgowych chwyta owady, nawet u gołębia w pewien czas po operacyi zauważyć można reakeye na . podniety świetlne. Pies tak operowany już okazuje wyraźne objawy ślepoty, choć i u niego zauważymy reakeye odruchowe, jak mruganie powiekami pod wpływem rażącego światła. U niższych zwierząt podniety świetlne dochodzą do ośrodków wzrokowych pierwszego rzędu (lóbi optici), które odgrywają rolę ośrodków odruchowych przystosowanych do podniet świetlnych. U zwierząt wyższych droga przez korę mózgową z ich rozwojem staje się coraz bardziej używaną, znaczenie jej się zwiększa, a czynności odruchowe wykonywane przez ośrodki niższe przechodzą na plan drugi. Co więcej, odpowiednie pole wzrokowe dzieli się na części, które odpowiadają różnym częściom siatkówki.

Zarówno badania anatomiczne i doświadczalne, jak i klini- • czne spostrzeżenia wskazują, że ośrodek wzroku znajduje się w płacie potylicznym. Co do bliższego umiejscowienia tego ośrodka zdania się jeszcze rozbiegają. Na podstawie wyników doświadczeń na psach, którym Munk wycinał cały płat potyliczny lub jego części, uważał on powierzchnię wypukłą płatu potylicznego za ośrodek wzrokowy, przy tern skonstatował zgodnie z wynikami badania anatomicznego, że płat potyliczny jednej półkuli otrzymuje wrażenia wzrokowe z obydwóch siatkówek. Mianowicie płat potyliczny prawy łączy się z włóknami nerwu wzrokowego, pochodzą-

Fizyologia człowieka.