94284501 djvu

FIZYOLOGIA UKŁADU NERWOWEGO 325

wemi wywołane, nie może też zauważyć braku takich stanów, nie-dostaje mu poprostu tego narządu, którym by ten brak mógł poznać.

Zresztą ślepota wywołana zniszczeniem ośrodka wzrokowego różna jest zupełnie od ślepoty spowodowanej chorobą oka lub nerwu wzrokowego. Zniszczenie ośrodków wzrokowych nie sprowadza ab-| solutnuj ślepoty. Człowiek taki właściwie widzi, ale nie jest w stanie poznać tego, co widzi. Stan taki szczególnie powstaje wtedy, gdy zniszczeniu ulegnie nie sam ośrodek wzrokowj⁷, lecz włókna nerwowe, łączące go z innemi częściami kory mózgowej, w których mieszczą się inne ośrodki sensoryczne, ośrodki, które umożeb-niają zużytkowanie otrzj^manych wrażeń. Wrażenia, które odbieramy zapomocą zmysłów, nie są nigdy tak proste, jak się na pierwszy rzut oka wydaje. Weźmy n. p. tak prostą podnietę, jaką jest iskra, która znajdzie się w naszem polu widzenia. Otrzymamy w tym razie nietylko wrażenie wywołane samym punktem świecącym, ale rozróżnimy też jego barwę, ocenim}” jego odległość od oka, położenie jego w przestrzeni i t. p. Oczj^wiście ta różnorodność składowych części, z której składa się powstałe tu wyobrażenie, każe nam przyjąć współudział kilku ośrodków. Jeszcze bardziej widocz-nem to się staje, gdy oceniamy wrażenie wzrokowe wywołane przez przedmiot jakiś, którego wyobrażenie powstaje z większego szeregu wrażeń nietylko wzrokowych ale i innych. Wyobrażenie pomarańczy składa się nietylko z wrażeń wzrokowych, i to różnorodnych, (kształt, wielkość, barwa, b^łowatość) ,ale i dotykowych, węchowych i smakowych, z których każde też jeszcze jest złożone. Na podstawie pewnych spostrzeżeń i badań możemy przyjąć, że różne ośrodki sensoryczne, w których wrażenia te powstają, są ze sobą połączone, że wyobrażenie nasze tworzy się na podstawie kojarzenia ze sobą tych wrażeń; przeto drogi nerwowe łączące te ośrodki ze sobą a przebiegające bądź w samej korze mózgowej, bądź też pod nią w białej substancyi, nazywamy drogami kojarzennemi (aso-cyacjrjnemi p. str. 331 i nast). Jeżeli zatem ośrodek jakiś n. p. wzrokowy pozostanie nienaruszony, a zniszczeniu ulegną drogi kojarzen-ne, łączące ten ośrodek z innemi częściami kory mózgowej, to powstaje stan, który nazywamy ślepotą duchową. Człowiek taki otrzymuje wrażenia wzrokowe, nie jest jednak w stanie wrażeń tych zużytkować. Nie jest on ślepy w znaczeniu zwyczajnem, bo widzi, ale jest ślepy duchowo, bo nie rozumie tego, co widzi. Jeżeli na-