94284901 djvu

FIZYOLOGIA NARZĄDU WZROKU 529

błękitne widma słonecznego. Aby ten brak usunąć, zmienił Heim-h o 11 z teoryę Y o u n g a o tyle, że przyjął, iż wszystkie trzy wyżej wymienione rodzaje zakończeń nerwowych w siatkówce są wrażliwe na wszystkie trzy zasadnicze barwy, ale nie w jednakim stopniu. Jedne z nich posiadają największą wrażliwość na barwę czerwoną, drugie na barwę zieloną, trzecie na fiołkową. Z przedstawionego na rycinie 192 schematu od razu widać, w jakim stosunku poszczególne rodzaje zakończeń biorą udział w powstawaniu wrażenia różnych barw. I tak n. p. wrażenie barwy żółtej powstaje przez silne zadrażnienie zakończeń drugiej kategoryi, słabsze zadrażnienie zakończeń pierwszej, a najsłabsze zadrażnienie trzeciej kategoryi. Promienie błękitne drażnią najsilniej składniki trzeciej kategoryi, słabiej drugiej, a najsłabiej pierwszej. Później (w r. 1889) zamiast trojakich zakończeń w siatkówce przyjął Helmholtz istnienie trzech różnych fotochemicznych substancyi w takiż sam spo-

Ryc. 192.

Dyagram uzmysławiający teoryę Young-Helmholtza.

sób oddziaływających na trzy zasadnicze podniety barwne, oraz trzy odpowiadające im rodzaje komórek w ośrodkach nerwowych. Te-orya Helmholtza tłómaczy bardzo dobrze powidoki ujemne w sposób, jakiśmy już poprzednio opisali, nie nadaje się jednak do wy-tłómaczenia powidoków dodatnich i niektórych innych zjawisk, a zwłaszcza staje w sprzeczności z nowszymi poglądami na istotę różnych postaci ślepoty barwnej (daltonizmu). Helmholtz przypuszczał w przypadkach ślepoty barwnej wrodzony brak pierwszej, drugiej lub trzeciej kategoryi zakończeń, względnie substancyi wrażliwych i stosownie do tego rozróżniał ślepotę na barwę czerwoną

Fizyologia człowieka.    34