94280701 djvu

FIZYOLOGIA ZMYSŁU SŁUCIIU 587

wołane w niej przez fale głosowe ma przenosić na dalsze części ucha środkowego, ułatwia nam zatem przeprowadzanie fal głosowych.

Przejście fal głosowych z powietrza na ciała stałe bezpośrednio byłoby bardzo trudne, ułatwia to atoli pośrednictwo błony napiętej t. j. błony bębenkowej, szczególnie jeżeli błona ta nie jest płaską lecz wypukłą.

Napięte błony współdrgają dopiero wtedy, jeżeli w otoczeniu ich brzmi ton, który albo odpowiada w zupełności tonowi błony lub też jest jego wielokrotnością. Jeżeli błonę trafiają inne tony, zostaje ona tylko bardzo nieznacznie pobudzoną do drgania.

Gdyby więc błona bębenkowa przedstawiała urządzenie takie, jak zwykłe napięte błony, to wprawiona byłaby ona w drganie tylko wtedy, gdyby w otoczeniu brzmiał ton własny błony, w przeciwnym razie drgania błony byłyby minimalne.

W pierwszym przypadku błona bębenkowa musiałaby być wprowadzona w silne drgania, co musiałoby wywoływać nieprzyjemne wrażenie słuchowe.

W przypadku drugim drgania byłyby za słabe. Celem usunięcia tych nierównomierności, złączony jest z błoną bębenkową łańcuszek kosteczek, które rozpoczynają się rękojeścią młoteczka, wrośniętą w tkankę błony. Urządzenie to działa jako aparat tłumiący, wprowadzając opory drganiom błony.

Z jednej więc strony przez złączenie błony z kosteczkami unika się nadmiernego jej współdrgania przy tonach odpowiadających własnemu tonowi błony, z drugiej opór ten wywołuje, iż wo-góle współdrganie błony przy wszystkich tonach jest osłabione, skutkiem czego drgania błony stają się więcej jednomierne, umiarkowane. Rezultatem tego jest, iż błona odpowiada drganiami na fale najrozmaitszej długości. Silniejsze współbrzmienie błony dla samego własnego tonu nie jest atoli przez powyższe urządzenie zupełnie wyrównane. Jako dowód tego podaje Helmholtz, iż tony czterokre-ślonej oktawy (e i g) większość ludzi słyszy jako dźwięk piskliwy. Tą byłaby wysokość tonu własnego błony.

Połączenie błony bębenkowej z rękojeścią młotka ma dalej to akustyczne znaczenie, że jak wiadomo, drgania błony wtedy ulegają szybko stłumieniu, jeżeli pozostają one w łączności z ciałem stałem, na które drgania te przechodzą, w przeciwnym bowiem razie występują drgania następowe. I dopiero wtedy przy szybkiem następstwie rozmaitych tonów jest błona zdolną odpowiadać drganiami