Choroby lasu0069 jpeg

sny, dla którego drugim gospodarzem jest topola osika, gatunek cenny z biocenotyczne-go punktu widzenia. Sytuacja taka miała miejsce w 1997 r. na terenie Puszczy Noteckiej, gdzie chorobę stwierdzono na 80% powierzchni upraw sosnowych. Podobnym przykładem jest tępiony zwykle trzcinnik, którego obecność na pożarzysku może stwarzać przez pewien okres warunki osłonowe dla sadzonek. W przypadku masowego występowania, na przykład wskutek pocięcia i rozdrobnienia kłączy przez frezowanie gleby pod odnowienia, wprowadzane sadzonki (chodziło o modrzew europejski) mogą być zbyt szczelnie osłonięte przez przewyższające je wzrostem pędy trzcinnika (tu: 125 cm wysokości!), co sprzyja wzrostowi wilgotności powietrza i rozwojowi grzybów pasożytniczych (nastąpiło porażenie pędów przez Botrytis cinerea).

Specyfika profilaktyki i terapii w przypadku występowania chorób korzeni

Przezorny zawsze ubezpieczony - znane hasło zapobiegliwych

Ze względu na specyfikę powstawania i rozwoju chorób systemów korzeniowych drzew leśnych, działania zmierzające cło ich ograniczania muszą uwzględniać przede wszystkim zagadnienia profilaktyki hodowlanej i niezależne od niej uwarunkowania środowiskowe. Nieprawidłowo formujące się systemy korzeniowe drzew mogą być wynikiem niewłaściwego sadzenia, obecności w glebie „podeszwy plużnej” (na gruncie porolnym), czy utrudniającej rozwój korzeni warstwy orsztynu lub rudawca (powstającej w glebach bielieowych na skutek pionowego przemieszczania się i osadzania substancji próchnicowych oraz związków żelaza i glinu). W preinfekcyjnej fazie choroby jest to istotny czynnik predyspozycyjny, dlatego należy zwracać szczególną uw'agę na właściwe przygotowywanie gleby (stosowanie poglębiacza), staranne sadzenie oraz stosowanie zdrowych sadzonek o korzeniach nieprzesuszonych i zaopatrzonych w odpowiednie mikoryzy ek-totroficzne.

Przebieg warunków' termiczno-wilgotnościowych w ciągu całego roku ma oczywisty wpływ na kondycję drzew' i kształtowanie się zagrożenia infekcyjnego drzewostanów. W sposób szczególny dotyczy to drzewostanów' iglastych powstałych w wyniku wielko-powierzchniowych zalesień gruntów porolnych. Łagodne bezśnieżne zimy oraz brak opadów i wysoka temperatura w okresie lata sprzyjają chorobie korzeni, a w konsekwencji zwiększeniu liczby drzew zamierających w roku następnym. Podobnie w' drzewostanach z udziałem brzozy - wpływ suszy wiosenno-letniej może wyrażać się zaburzeniami w przebiegu procesów’ fizjologicznych drzew' i sprzyjać zarówno atakowi szkodników owadzich, jak i występujących na danym terenie patogenów' korzeni. Profilaktyka w' tym zakresie to przede wszystkim właściwa gospodarka zasobami wodnymi - odtwarzanie starych ciągów wodnych, jeziorek, budowa zastawek, pielęgnacja istniejących strumieni i oczek wodnych.

Wzrost predyspozycji chorobowej drzew i zwiększanie areału występowania patogenów korzeni następuje również w wyniku okresowych defoliacji koron drzew przez ow⁷a-dy i zmniejszenia powierzchni asymilacyjnej w wyniku utrzymującego się poziomu za-

wiosenna

1993    1994    1995    1996    1997    1998    1999

Kolejność występowania chorób infekcyjnych w uprawach na terenach po pożarze