P1120666 resize

HELGA van den BOOM

Ctmika jako nośnik znaczenia: rozwalania nad zdobnictwem ceramiki Kcramik ab Bcdnituns*tnigct C^brrWfimfen rur Kcramik ver/icrung

WIESŁAW ZAJĄCZKOWSKI

Naczynie kultury hmcłucj /c oceną figuralni* z Wenecji Górnej.

m.Mmlie —..............

Ffurafc Cbnacłfcmgcn aut dcm (MW der Uń> Kultur von Wenecja Górna. Won* B) <pam

ANNA CROSSMAN

Ceramika grobowa i wierzeń na przykładzie cmentarzyska w Gąsawie, m 2. woj. bvdcoskic    ...

" “---" —^{,łn k}-----*“ im Bcopiel dea Grabcrfcldcs m Gąsawa.

Fun JmcUc 2. wmw. Bydpnracr

TERESA WĘGRZYNOWICZ

Uwag. o figurkach i wizerunkach ptaków ze stanowisk kulwy wysockacj^

Fundstellcn der Wysocko-Kultur

SŁAWOMIR GÓRKA

Naczynia w kształcie bota jako przykład figuralnej plastyki kuliowcj .....

Ti rlcigcladc aK Bc«*p«d der Figurcnkultplattik

JERZY TOMASZ NOWIŃSKI    _

O ar- b“l%i ladnoaci kufcury łużyckiej w kontekście przestrzeni sakralnej . . ITuT rrgj—    --gdcrl---Kultur .ro KontcM des sakralen Raumes

\ ACLAV FURMANEK and ONDREJ 02D ANI

Urwenicidcrzgnhcfae Kultstcllc uu> Jabloftovce in der Slowakci ..........

Mwye katame kity ptl poprrlnkowych z Jablo6ovcc na Słowacji

DANUTA PIOTROWSKA

Kr/emicn&c w grobach z pól popielnicowych przypadek czy rytuał? Faaanaoac m Uratapihcra: Zadali oder RituaT’

BERNHARD HANSEL

Die    Griecłienbnds und die sfidon bu mmełeuropiische Spałbronzczcit

Boye On^aobnrpBMaoao-wdndag i środkowej Earopy w po/ncj epoce

1AN BOCZEK

\ macb cmer Rekcmstruktion des Panthcoos der Umenfeldcrzeit Próba rrknndrckcji p—eona okresu pól popteknconyrłl ..........

. 183

. IW

.201

.307

. 209 . 225

.227

.233

-237 . .236

259 . .276

.279

. .292

.293

..327

..331 . .344

345

352

KULOWA NYMIIOI.IC/.NA KRBOU KN. W>PIELNIC0WYCI1 UDU UlA/ll i WCr/KWU EPOKI 2KLAZA - IIIIROPIE ŚRODKOWEJ. WARUAWA WKOCLAW.ftltKUPIN Pd)

Bogusław Gediga

Instytut Archeologii i Etnologii PAN. Oddział we Wrocławia

Wokół badań kultury symbolicznej kręgu pól popielnicowych w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza Wprowadzenie

Kultura symboliczna należy do nader rzadko podejmowanych tematów badań w archeologii polskiej, jak też środkowoeuropejskiej. Przyczyn tego jest wiele, poczynając od kwestii zdefiniowania pojęcia kultury symbolicznej, poprzez wątpliwości, czy w odniesieniu do pradziejów możliwe i słuszne jest jej wyróżnianie z powodu trudności takich baduń na podstawie źródeł archeologicznych. Nic oznacza to jednak, by należało rezygnować z prób podejmowania w studiach archeologicznych tej problematyki. To przeświadczenie przyświecało idei przygotowania przedstawianego tomu.

Kierując uwagę Czytelników na kulturę symboliczną, stajemy od razu przed pytaniem, w jakim zakresie właściwe jest jej wyróżnianie, zwłaszcza w odniesieniu do odległych czasów pradziejowych, tym bardziej że pojęcie kultury symbolicznej obejmuje szeroki wachlarz różnych aspektów kultury. Nie wchodząc w dosyć zawile jej definicje (por. m.in. Kmita. Kostyrko 1983. s. 56-71; Kmita 1985. s. 29-37) wystarczy ograniczyć się tu do stwierdzenia, iż kultura symboliczna obejmuje pozostałe lub inne sfery kultury niż kultura tcchniczno-użytkowa. W obrębie kultury symbolicznej możnu wyróżnić jeszcze przynajmniej dwie jej dziedziny: pierwszą, określaną jako kulturo symboliczna w węższym sensie (Kmilu. Kostyrko 1983; s. 70). obejmującą m.in. obyczaj, język, sztukę, naukę i społeczną świadomość polityczno-prawną oraz drugą będącą światopoglądową sferą kultury, obejmującą m.in. magię i rcligię. Autorzy tego tomu koncentrują się głównie na tych ostatnich.

Planując jako temat tej książki kulturę symboliczną kręgu pól popielnicowych epoki brązu i wczesnej epoki żelaza, byłem świadom trudności na jakie

9