..Witl/jae! fV> jest właśnie porfcjśrir białych kobiet do innie pr/r/ cały «/*,_ iKi/yvt;rfj| nmre -pełną złości-. więc nie mus/ą zajmować' się cym. co mówię" rD„w 1997, j». 24 U- Dow sądziła. że zadaje pytanie wspierające, a badaczka preiowafci jr jako reakcję rasistowską.
DI.ii /<*go fnk zareagowała? Jednym ze sposobów odpowiedzi na to pytań* jest *poji/cnie na komunikację językową: dwie kobiety należą do tych samydi i do m/nycJi językowych równ(x/dnic (zob. Rysunek 4.5). Zdaniem Dc*
(1997). nhy zrozumieć', do jakiej społeczności językowej nalc/ą osoby, kiórytli słuchamy » z którymi rozmawiamy, konieczne jest rozważenie ich miejsca w unii. furze społecznej oraz zaangażowania społecznego. Społeczne usytuowanie odncci wę do miejsca w strukturze społecznej, które zajmujemy zgodnie z rasą, tożsamość^ etniczną. klasą społeczną, płcią kii!turmvą, orientacją seksuafną iid Społeczne zaangażowanie odnosi się do wyznawanych wartości i poglądów politycznych Jeżeli jeszcze raz spojrzymy na ten przykład, to obie, Dow i przemawiała badaczka. należał) do tych samych społeczności językowych, ponieważ ich społeczne
msunuias
Wspólny I różny język w społecznościach Do* i afaemeryfcataka badaczka należą do dwóch tych samych językowych społeczności na podstaw* toytuowanw tpdeczmpj 0b« są kobietami i wykładowcami akademickim*. Należą także do taj sam?, lecasc/ncdcj językowe; na podstawie <h zaangażowania społecznego: obie są feministkami. Jednakie natei* da różnycn ysrykowych spotaetnoio na podstawie tożsamości rasowej. Dow jest biała, a Padaczka j»> Atfosmwykanką Ta Językowe ipotacznolci spowodowały nieporozumienie między dwoma kohlttam*
usytuowanie (płeć kuluarowa) i społeczne zaangażowanie tfirmmr/m) były ukir same. jednakże nic należały do tej umej społeczności językowej na podstawie usytuowania społecznego (rasa) — badaczka była Afroamerykanką. a Dow była biała. Chociaż dzieliły wspólnie dwie społeczności językowe. iunub «|x>lcr/mm językowa, która je odgradzała — rasa - i to spowodowało brak porozumienia między dwiema kobietami, kiedy Dow zadała pytanie.
Podsumowując, język stawia wyzwania mówcom i słuchaczom z dwóch powodów. Po pierwsze, możemy należeć do odmiennych społeczności językowych. Przyczynia się to do trudności w komunikacji między ludźmi, którzy nic znajduj.) wspólnego języka. Po drugie, nawet jeśli społeczności językowe, do których należymy, mają jakąś część wspólną, to możemy równocześnie należeć do innych społeczności językowych, które decydują, jakim językiem mówimy i iak interpretujemy język innych. Jest to wyzwanie związane z używaniem języka, ponieważ utrudnia przewidywanie tego. jak ludzie będą go interpretowali. Odkładając na bok te wszystkie trudności, możemy używać języka w sposób. który pomoże nam osiągnąć pożądane cele. Jak jednak można pokonać komunikacyjne wyzwania stawiane przez, różne językowe społeczności i posługiwać się językiem w sposób kompetentny i konstruktywny dla ułatwienia wspólnego działaniae
Jak zauważyłeś na początku lego rozdziału, kompetentne wykorzystywanie języka zakłada rozwój zdolności, które pozwalają nam na znalezienie sensu w unikalnych cechach sytuacji i określenie najbardziej użytecznych wyborów językowych. Takie zdolności zakładają bycie wrażliwym na sytuację, ludzi w niej uczestniczących i ich oczekiwania 01 az na dostosowanie naszego języka do sytuacji. W rozwijaniu tych zdolności użyteczne są trzy strategie: (1) budzenie zainteresowania znaczeniem słów. (2) przewidywanie możliwych interpretacji, zanim zaczniemy mówić oraz (3) próby stosowania innych sformułowań.
4.5.1. Bądź zainteresowany znaczeniem stów
W miarę jak dojrzewamy, tworzymy osobiste znaczenia slow, które ze w/ględu na nasze pochodzenie i unikalne doświadczenia różnią się od rozumienia innych osób. Czasami jednak zapominamy o tym oczywistym fakcie i sądximy. że inni rozumieją te kłowa tak samo. Jeśli więc spotykamy się u innych z odmiennym znaczeniem słów, to możemy oceniać ich rozumienie jako .błędne", ponieważ na»ze wydaje się lepsze. To prowadzi do komunikacji ctnocentrycznęj (I'earce. 1989). Osoby komunikujące się etiiocemrycznae uznają za poprawne tylko własne znaczenie słów. odrzucając inne znaczenia jako błędne. Kiedy natomiast uznajemy istnienie licznych, odmiennych znaczeń słów. stajemy się osobami komunikującymi %ię kosmopolitycznie. W komunikacji kosmopolitycznej znaczenie, które wspólnie