87593 IMGB24 (5)

138

I Przedmiot i zadania mediów

w edukacji

lynt argumentem za włączeń-^

Si

alnic i duchowo trwoni czas na poznawanie kolejnych sposobów obsług' tórmat\vznych. Ten stan rzeczy jest jeszcze jednyp’    ._____^{Sl na}rze

nologii informacyjnej do edukacji medialnej.

Jednakże od edukacji oczekuje się wytworzenia u człowieka wysokiej _Sla .'ech pozwalających na ocenę odbieranych komunikatów, np. umiejętność

__\

przed manipulacją. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że w wielu publikacjach * °^b\

porządzeń uznały ..alfabetyzację" za podstawę umiejętności nabywanych w _sl. Tymczasem nauka obsługi narzędzi technologii informacyjnej stanowi fragment majętności, jakie powinny być uznane za podstawowe.    ^e'

Znacznie ważniejsze jest uksztahowanie świadomości dotyczącej oddziaływa mediów na człowieka oraz nabycie kompetencji w interpretacji komunikatów mecy* nych. Niestety, jest to zadanie trudne, ponieważ wymaga wysokich kwalifikacji od _na

tów technologii infbmiatycznych podkreśla się, że obsługa komputerów powi Benowie czwarty obszar niezbędnych umiejętności (obok pisania, czytania i liczeń * ^ kimi pow inien dysponować człow iek we współczesnym świecie. Ten punkt ^7 charakteryzuje także różne gremia decydenckie, które w formie dyrektyw •

uczycieli.

Edukacja medialna, stanowiąc naturalne rozwinięcie technologii kształcenia, ob. jęła także mass media. Wyznaczenie tak dużego obszaru badawczego spowodowało trzebę znacznego rozszerzenia kręgu zainteresowań zarówno w sferze teoretycznej, i praktycznej. Uzmysłowiło potrzebę dookreślenia obszarów edukacji medialnej. Najogólniej rzecz ujmując, możemy już dziś wyodrębnić następujące obszary tej edukacj:

•    kognitywistyczną teorię komunikacji medialnej, obejmującą całokształt próbie-mów związanych z odbiorem komunikatów medialnych przez mózg człowieka, w tym problemy oddziaływania technologii na widzenie rzeczywistości przez odbiorców;

•    teorię i praktykę kultury masowej, poświęconą problemom tworzenia oraz funkcjonowania kultury masowej;

•    technologię informacyjną, zajmującą się narzędziową stroną zbierania, przetwarzania oraz prezentowania informacji przez człowieka;

•    metodykę kształcenia medialnego, uczącą, jak przygotować nauczyciela do stosowania mediów (Siemieniecki, 2002, s. 150).

W ostatnich latach XX w. byliśmy świadkami masowego wprowadzania do szkól komputerów. W ciągu krótkiego czasu (jednego roku) w polskich szkołach znalazło się ponad 25 000 komputerów. Przedsięwzięcie to było realizowane według ściśle określonego planu. W pierwszym etapie, z inicjatywy Zespołu Interkl@sa, Ministerstwo Edukacji Narodowej opracowało program „Internet dla gmin”. Zakładał on wprowadzenie do jednej szkoły w każdej gminie pracowni komputerowej podłączonej do Internetu oraz przygotowanie 7500 nauczycieli na trzystopniowych kursach. Celem tego programu było:

•    spopularyzowanie idei wyposażania polskiej szkoły w komputery;

•    uświadomienie społecznościom lokalnym znaczenia technologii informacyjnej w edukacji powszechnej;

•    wzmocnienie zainteresowania nauczycieli technologią informacyjną;

/dobycie doświadczenia przez ośrodki szkoleniowe w zakresie masowego przegania nauczycieli;

^ _# przełamanie barier i obaw nauczycieli i dyrektorów szkół przed wykorzystaniem puterów w funkcjonowaniu szkoły (Siemieniecki, 2003a. s. 123—124).

* przeprowadzone badania wykazały, że w zasadzie w pełni zrealizowano cele pro-_nlU. Przyjęcie założenia o priorytecie przygotowania narzędziowego nauczycieli po-- taiał° zbudować w bardzo krótkim czasie cały system kształcenia. Takie podejście do ¹ _as0wego wprowadzenia komputerów do szkół okazało się rozwiązaniem najprost-i jednocześnie najskuteczniejszym, pozwalało uzyskać zakładane cele przy wysokiej aprobacie społecznej'. Sukces zachęcił do stworzenia kolejnego programu pod ^yą „.Internet dla gimnazjów”. W efekcie wszystkie polskie szkoły na poziomie gimnazjum¹ wyposażono w pracownie komputerowe z dostępem do Internetu. Każdemu uczniowi kończącemu szkołę zapewniono możliwość poznania nowoczesnych technologii informatycznych.

Ten pierwszy etap wdrażania technologii informacyjnej do polskiej szkoły miał także negatywne skutki uboczne. Jednak w obliczu korzyści społecznych i ekonomicznych związanych ze zmniejszeniem dystansu do czołówki państw europejskich nie miało to początkowo większego znaczenia. Do minusów w ocenie tych programów niewątpliwie należy zaliczyć nadmierne koncentrowanie się na stronie technicznej w trakcie szkoleń, a pominięcie umiejętności intelektualnych i wychowawczych (Siemieniecki. 2003). Przeprowadzone w latach 2000-2002 badania wykazały wiele różnego typu mankamentów o różnej skali zasięgu oddziaływania (Siemieniecki. 2006). Uzmysławiają one potrzebę przejścia do drugiego etapu masowego wprowadzania mediów elektronicznych do edukacji.

Niestety, jest to przedsięwzięcie bardzo złożone, na co wskazują nie tylko polskie doświadczenia. Wobec występujących problemów została zaproponowana koncepcja połączenia edukacji medialnej i edukacji informatycznej w jeden przedmiot kształcenia² (Siemieniecki, 2003a). Założono zbudowanie programu kształcenia opartego na podstawach teoretycznych szkoły konstruktywistycznej³. Janusz Morbitzer (2004), rozwijając myśl Siemienieckiego, zwrócił uwagę na wiele punktów wspólnych występujących między edukacją medialną a edukacją informatyczną — obydwie przygotowują człowieka do życia w świecie mediów, jedna kulturowo, druga praktycznie. Połączenie tych dwóch edukacji pozwoliłoby też na szersze przedstawienie w szkole zagadnień aksjologicznych i etycznych związanych z mediami. Za połączeniem edukacji medialnej i edukacji informatycznej opowiada się wielu badaczy, m.in. Stanisław Juszczyk (2002a) i Wacław Strykowski (2002).

1

Na 2500 gmin tylko 16 nie przystąpiło do programu „Internet dla gmin”.

2

? koncepcja połączenia edukacji medialnej z edukacją informatyczną została zaprezentowana przez B. Siemienieckiego na spotkaniu Rady ds. Edukacji Informatycznej i Medialnej przy Ministrze Edukacji Narodowej.

3

Obecnie są prowadzone liczne eksperymenty pedagogiczne m.in. przez Stanisława Juszczyka, Bronisława Siemienieckiego, Macieja Tanasia, Kazimierza Wentę oraz badaczy młodszego pokolenia; Elżbietę Perzycką. Dorotę Siemieniecką-Gogolin, Annę Watołę i innych.