IMGB26 (4)

142 1. Przedmiot i zadania mediów w edukacji

Zintensyfikowanie działań badawczych i organizacyjnych prowadzon u ^ irmanek i Marka Furmanka na Uniwersytecie Ziel ^

skini spowodował powstanie kolejnego ośrodka zajmującego się początkowo t^8<5r—*-■-**-■-*—*-~ --1 ^tCchr

Wielisławę Osmańska-Fumia

Uniwersytecie Zieloni ■■ ^el° ^s,ę Początkowo tech

logią informacyjną. a następnie pedagogiką medialną. Szybki rozwój tego ₀- ⁰był możliwy dzięki wcześniejszym przedsięwzięciom prowadzonym jeszcze w i ^1 80. XX w.

W 1998 r. na mapie ośrodków pedagogiki medialnej pojawia się następny, twn go zespół pod kierunkiem Kazimierza Wenty na Uniwersytecie Szczecińskim. Pod₀J nie jak w przypadku Uniwersytetu Zielonogórskiego, tak i tu powstanie ośrodka by| poprzedzone wieloma inicjatywami i działaniami podejmowanymi w zakresie dydakty° ki techniki.

Oprócz nowych ośrodków naukowych zgłębiających problemy pedagogiki mediat. nej. na uwagę zasługują istniejące od dawna centra technologii kształcenia. W Krakowie dynamicznie rozwinął się ośrodek stworzony przez Eustachego Berezowskiego w Wyższej Szkole Pedagogicznej (obecnie Akademia Pedagogiczna), w Poznaniu działa zespół o podobnych zainteresowaniach, który zainicjował, a potem przez wiele lat nim kierował Leon Leja. W Warszawie natomiast niekwestionowanym autorytetem w zakresie technologii kształcenia jest Władysław Piotr Zaczyński. Dziś ośrodkiem krakowskim kieruje Janusz Morbitzer. poznańskim Wacław Strykowski, a warszawskim Maciej Tanaś. Funkcjonuje także istniejący od wielu lat ośrodek w Rzeszowie, gdzie efektywnie prace badawcze podejmują Waldemar Furmanek i Antoni Zając.

W Instytucie Badań Edukacyjnych w Warszawie od wielu lat działalność naukową prowadzi Stefan Kwiatkowski, koncentrując się na wykorzystaniu infrastruktury medialnej (Bogaj i Kwiatkowski, 2000) w szkole podstawowej (Bogaj i Kwiatkowski, 2002b) i gimnazjum (Bogaj i Kwiatkowski, 2002a).

Koniec lat 90. XX w. i początek XXI w. charakteryzuje się wysoką dynamiką tworzenia nowych ośrodków w miejscach dotychczas niemających tradycji w zakresie technologii kształcenia i edukacji medialnej. Do ośrodków tych należy zaliczyć: Uniwersytet Białostocki, gdzie powstały prace Jadwigi Izdebskiej (1996) i Jacka Gómikie-wicza (2004), oraz Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, gdzie problemy mediów w edukacji podejmuje socjolog Marek Sokołowski.

W 1994 r. powstały dwie publikacje zapoczątkowujące nowy nurt nazwany edukacją medialną. Były to książki: Stefana Kwiatkowskiego Komputery w procesie kształcenia i zarządzania szkołą i Bronisława Siemienieckiego Komputery i hiperme-dia h procesie edukacji dorosłych (dotychczas ukazało się siedem wydań tego tytułu). Momentem zwrotnym w rozwoju edukacji medialnej była próba stworzenia w 2002 r. spójnej teorii obejmującej: kognitywistyczną teorię komunikacji medialnej, teorię i praktykę kultury mass mediów, technologię informacyjną oraz metodykę kształcenia medialnego. Została ona zaprezentowana przez Gajdę i in. w książce Edukacja medialna (2002).

W roku 1995 ukazała się książka Komputerowa diagnostyka i terapia pedagogiczna pod red. Siemienieckiego. Zapoczątkowała ona nową dziedzinę badań w zakresie wykorzystania komputerów w pracy z dziećmi mającymi różne deficyty. Ten unikatowy

_oiaz Jana Łaszczyka z Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie kształceniu ka Kompuf

czy

k. >"⁷⁾uf Ja

w w O

1.2. Pojęcie, cele I przedmiot pedagogiki medialnej

•iskiej kierunek badań jest rozwijany w kilku polskich ośrodkach nauko-

₅kal'^eur°_tajy kolejne publikacje, wśród których na uwagę zasługują książki: Jusz-_wycb . Komputerowa edukacja dzieci z zaburzeniami w czytaniu i pisaniu (Jusz-

fcztałceniu specjalnym. Wybrane zagadnienia (1998). W 2001 r. została

^_sjążka Komputer w rewalidacji, ukazująca możliwości wykorzystania kompu-

wda"

_E: publikacji treści znacznie wychodziły poza obręb zainteresowań edukacji co sygnalizowało potrzebę rozszerzenia podstawy teoretycznej i empirycz-'^Dobitnie wykazały to m.in.: praca Bassama Aouila (2004) poświęcona poradnic-^B,‘ hologicznemu w Internecie; książki Jolanty Zielińskiej (2005a, 2005b)

tym obszarze działań pedagogicznych (Siemieniecki i Buczyńska, 2001). Za-

varte^w

sdialnej

nie"

flej I

mfii -

i™ ,-_aj_ace problemy wykorzystania technologii informacyjnej w pracy z dziećmi • łyszącymi: publikacja Józefa Bednarka (2005b) prezentująca analizę opinii osób "■ nełnosprawnych o społeczeństwie informacyjnym, zwłaszcza jego szansach i wydaniach, a także istocie, funkcjach i możliwościach tradycyjnych mediów oraz multi-¹ diów cyfrowych; praca Bronisława Siemienieckiego (2005) dotycząca wykorzysta-! _nowoczesnych technologii w pedagogice specjalnej.

W połowie lat 90. XX w. szybkie wprowadzanie komputerów do polskich szkół spowodowało wzrost zainteresowania problemami wykorzystania technologii informacyjnej w edukacji. Przy wielu uczelniach powstają ośrodki doskonalenia nauczycieli. W Poznaniu w Zakładzie Komputerowej Dydaktyki Chemii Andrzej Burewicz rozpoczyna masowe szkolenie nauczycieli chemii, a w Toruniu Bronisław Siemieniecki « Zakładzie Technologii Kształcenia początkowo przygotowuje nauczycieli nauczania zintegrowanego, pedagogów szkolnych oraz innych nauczycieli przedmiotów humanistycznych, a następnie także przedmiotów ścisłych. Ogółem w kursach toruńskich uczestniczyło ponad 1200 nauczycieli z całej Polski. Przygotowana na potrzeby kursów nauczycielskich książka autorstwa Siemienieckiego i Lewandowskiego Internet w szko-| (1999) stanowiła jeden z ważnych podręczników wykorzystywanych w procesie dokształcania nauczycieli. Masowość występowania różnych form dokształcania nauczycieli zbiega się z intensywnym rozwojem prac teoretycznych nad komputerowym wspomaganiem kształcenia. Powstaje model pięcioetapowego kształcenia nauczycieli humanistów w zakresie technologii informacyjnej (Siemieniecki, 1995), a także koncepcji interakcyjnego modelu kształcenia medialnego (Siemieniecki, 1993).

Wprowadzaniu dużej liczby komputerów do szkół towarzyszy szybki wzrost publikacji naukowych dotyczących edukacji medialnej. Utworzona w 1994 r. przez Siemienieckiego seria „Multimedialna Biblioteka Pedagogiczna” obejmuje już kilkadziesiąt tomów, stając się ważnym źródłem wiedzy na temat wykorzystania komputerów w edukacji. Wiele książek z tej serii stanowi pionierskie w skali kraju opracowania. Wystarczy wspomnieć prace: Stanisława Juszczyka Edukacja na odległość. Kodyfikacja pojęć, reguł i procesów (2002a), Bronisława Siemienieckiego (1997) Komptntr w edukacji. Podstawowe problemy technologii informacyjnej, Kazimierza Wenty (2002) Samouctwo informacyjne młodych nauczycieli akademickich.