229 (41)

229

Współczesne warunki funkcjonowania i rozwoju języka polskiego

Obserwowanym stałym zjawiskiem jest zmiana świadomości językowej (i zwyczajów językowych) szczególnie w zakresie słownictwa i frazeologii w związku z zachodzącymi obecnie zmianami społeczno-politycznymi, kulturowymi i gospodarczymi.

13. Powstaje zasadnicze pytanie, czy współcześnie można mówić o stabilizacji językowej¹⁷, jak też, ogólniej, czy możliwa jest rygorystycznie rozumiana stabilizacja w historii języka polskiego.

Mniejsze lub większe „rozchwianie” systemu językowego i normy językowej (czy też brak „stabilizacji” językowej) polszczyzny ogólnej i w innym zakresie odmian regionalnych języka polskiego spowodowane naturalnymi, rozmaicie uwarunkowanymi procesami w uzusic językowym to, jak wszystko zdaje się wskazywać, stały element w diachronii i synchronii. Jest to właściwość żywego, swobodnie i sprawnie funkcjonującego oraz dynamicznie rozwijającego się języka.

Current Conditions of the Functioning and Development of the Polish Language (Summary)

An independent State, the native language has optimal conditions for appropriate functioning and steady development. To be morę precise, now there are optimal conditions for the functioning and development of the basie formal and functional variant of modem Polish, i. e. standard Polish. Recent processes taking place in the grammar of standard Polish are relatively slow, but nevertheless they are conspicuous. Changes in vocabulary and phraseology occur, ąuite understandably, much faster.

In some spheres of social life (esp. in a broadly-conceived entrepreneurial one) we may notice an ever-decreasing use of standard Polish. Instead, we encounter numerous elements coming ffom foreign languages, especially ffom English.

Town and cities have, for the most part, a diverse and mixed population, which brings about an atrophy of the old dialects used in towns, cities or, their distriets. A disintegration of dialect systems is also observable in the country, especially in villages with mixed population. Some of the rura! dialects, however, undergo rapid and intensive development.

There is a need to juxtaposc and compare the resułts of research on the Polish language used by various groups of Poles livtng abroad with the results of similar research on the formal and functional diflerentiation of the language used in Poland.

A different degree of a lack of „stabilizution” of standard Polish is a key element, as far as both the tynchrony and diachrony of the language are concemed. It is a typical feature of a li\ mg. properly ftincUoning and dynamically developing language.

" Por mm stwierdzenie A. Z. a r ą b y: „Chodzi witjc o rotlulnienie czy nawet zachwianie tej normy U® „panującej, ogólnie przyjętej normy językowej**] przede wszystkim w języku ogólnonarodowym" łOmm iw lendrm je zmian /ęsyka\\ \\'h *vt U5/*iWi t«jnry połssezyima, op. cii., i 151 Dg|k J us-właSaic* Uitiuuucinc noimv cxvli    —|--------------B *--• -*•