23 (456)

WIADOMOŚCI WSTĘPNE

odgłosy pracy silnika oraz inne dźwięki towarzyszące jeździe. W razie stwierdzenia objawów niesprawności należy ustalić ich przyczynę i usunąć ją. Hamowanie. W nowoczesnych samochodach hamulce i sposób hamowania w krytycznych sytuacjach mogą zapobiec wypadkowi. Zadaniem hamulców jest zatrzymanie samochodu lub zmniejszenie jego prędkości w wybranym miejscu lub w określonym czasie. Hamuje się wtedy, gdy chce się zmniejszyć prędkość jazdy, zatrzymać samochód w wybranym miejscu oraz wtedy, gdy dzięki zwolnieniu prędkości albo zatrzymaniu samochodu uniknie się kolizji. Najtrudniejsze jest hamowanie nagłe, wymagające wykorzystania pełnej skuteczności hamulców. Całkowita droga hamowania jest to odległość, którą przejedzie samochód od chwili dostrzeżenia przeszkody przez kierowcę do chwili zatrzymania samochodu.

Pierwszym czynnikiem, który ma wpływ na długość drogi hamowania, jest czas reakcji kierowcy, który zależy od jego indywidualnych cech, a także od okoliczności zewnętrznych, np. gęstości ruchu pojazdów. Optymalny czas reakcji kierowcy wynosi 0,6...0,8 s (w niesprzyjających okolicznościach aż 1,8 s).

Drugim czynnikiem jest czas zadziałania hamulców, który dla hydraulicznych układów hamulcowych bez układu przeciwblokującego ABS w przybliżeniu wynosi 0,2 s.

Trzecim czynnikiem jest droga rzeczywistego hamowania, która zależy od wielu czynników, m.in. od prędkości początkowej samochodu, współczynnika przyczepności nawierzchni, masy samochodu i skuteczności hamulców.

Dla kierowcy najbardziej istotna jest długość całkowitej drogi hamowania, uwzględniająca prędkość początkową samochodu, czas reakcji kierowcy, czas zadziałania hamulców i stan nawierzchni. W tablicy 0-3 podano długość drogi hamowania w zależności od opóźnienia hamowania i prędkości jazdy przed rozpoczęciem hamowania. Dane zawarte w tablicy podano w zaokrągleniu wystarczającym do praktycznego wykorzystania. Analizując dane zawarte w tablicy warto wiedzieć, że przeciętne opóźnienie uzyskane podczas hamowania w dobrych warunkach wynosi 5,8 m/s².

DŁUGOŚĆ DROGI HAMOWANIA    _ Tablica 0-3

Prędkość początkowa samochodu w km/h		10	20	30	40	50	60	70	80	90	100	110
Droga w metrach przejechana wczasiel s (suma czasu reakcji kierowcy i czasu zadziałania hamulców)		10	20	30	40	50	60	70	80	90	100	110
Opóźnienie w m/s^2	Rodzaj i stan nawierzchni	Całkowita droga hamowania w metrach
7	betonowa sucha	3,1	7,8	13,2	19,8	27,8	37	46,5	57,5	70	83	97
6	asfaltowa sucha	3,4	8,2	15	21	30	40	50	63	77	92	110
5		3,6	8,7	16	23	33	45	57	71	87	105	125
4		3,8	9,4	17	26	38	52	66	83	105	125	145
3,5	asfaltowa mokra	3,9	10	18	29	42	57	73	92	115	140	165
3		4,1	11	20	32	46	63	82	105	130	155	185
2,5		4,3	12	22	36	53	73	95	120	150	180	220
2		4,7	13	26	42	62	86	115	155	180	220	265
1,5		5,4	16	32	52	78	110	145	185	235	285	345
1	pokryta lodem	6,6	21	43	73	110	155	210	270	335	415	495

26