258 259 (12)

258

Ku/d/iul 9. Drtrnnlnanlj dochodu narodowtx»- Analiza krótkookresowa

259

Rozważana przez nas funkcja oszczędności jest funkcją rosnącą. Widać to wyraźnie na rysunku 9.6. gdzie wyższym poziomom dochodu narodowego towarzyszą wyższe oszczędności. Wskazuje na to również dodatni współczynnik stojący Przed zmienną Y w równaniu (9.9). Trzeba jednak podkreślić, żc udział oszczęd

Cifif III. Pod«M«y mukriwkonomii

cyjnych. Prosta ilustrująca funkcję konsumpcji przędna oś pionową przy C = |q (rys. 9.5). co oznacza, żc istnieją pewne wydatki konsumpcyjne o charakterze autonomicznym (wynoszące 10 mld zl). niezależne od poziomu dochodu (dochód wynosi wówczas 0). Nachylenie tej prostej - jak już wiemy z wcześniejszych ro_ż. ważań - zależy od stosunku przyrostu zmiennej odłożonej na osi pionowej do odpowiadającego mu przyrostu zmiennej odłożonej na osi poziomej, a więc ^

stosunku — (rys. 9.5). Stosunek ten (wynoszący 0.8) nazywamy krańcową skłonnością do konsumpcji. Tak więc nachylenie prostej ilustrującej funkcję konsu_m. pcji zależy od wysokości krańcowej skłonności do konsumpcji. Przy wyższej skłon-ności prosta jest bardziej stroma; przy niższej - bardziej płaska.

Funkcję konsumpcji opisaną w tablicy 9.1 i zilustrowaną na rysunku 9.5 można również wyrazić algebraicznie:

Cm 10+0,8 Y.    (9.6)

Występujący w równaniu (9.6) wyraz wolny wskazuje na wielkość autonomicznych wydatków konsumpcyjnych (wynoszą one 10). a współczynnik stojący przed zmienną Y określa nachylenie prostej ilustrującej funkcję konsumpcji, jak już wiemy, nachylenie to określone jest przez krańcową skłonność do konsumpcji. Wysokość krańcowej skłonności do konsumpcji możemy wyznaczyć algebraicznie, różniczkując funkcję konsumpcji (równanie 9.6). Przez zróżniczkowanie tej funkcji wyznaczamy bowiem stopę zmian wydatków konsumpcyjnych względem zmiany dochodu, a więc to. co rozumiemy przez krańcową skłonność do konsumpcji:

*„ = ^=0.8.    (9.7)

Do obliczania krańcowej skłonności do konsumpcji możemy również stosować wzór (9.5). Różnica między obu równaniami polega na tym. że o ile ze wzoru (9.7) wyznaczamy krańcową skłonność do konsumpcji w pewnym punkcie funkcji konsumpcji, to ze wzoru (9.5) obliczamy tę skłonność między dwoma punktami wykresu funkcji konsumpcji.

Możemy w sposób bardziej ogólny zapisać równanie funkcji konsumpcji, zakładając jej postać liniową:

C = C.+k,_kY,    (9.8)

gdzie: C - wydatki konsumpcyjne ogółem; C, - autonomiczna część wydatków konsumpcyjnych; k,_k - krańcowa skłonność do konsumpcji: Y-dochód narodowy.

Rozważmy nieco bliżej oszczędności, które - jak już wiemy - są nie skonsumowaną częścią dochodu narodowego. Ze względu na to. żc przy danym dochodzie zmiany oszczędności są ściśle związane ze zmianami wydatków konsunip* cyjnych. czynniki determinujące te wydatki są zarazem determinantami oszczędności. Ograniczmy nasze rozważania - podobnie jak w przypadku wydatków konsumpcyjnych - do wpływu dochodu na oszczędności.

Funkcja oszczędności określa poziomy zamierzonych oszczędności przy różnych poziomach dochodu narodowego. Rozważmy funkcję oszczędności określoną w tablicy 9.1; jej ilustrację graficzną zawiera rysunek 9.6. Można ją również zapisać algebraicznie:

5 = - 10+0.2 y.    (9.9)

Jak widać na rysunku 9.6, prosta ilustrująca funkcję oszczędności przecina oś pionową w punkcie, dla którego 5 = -10. a Y = 0, stąd wyraz wolny w równaniu (9.9) wynosi - 10. Pewną część oszczędności można więc potraktować jako oszczędności autonomiczne (S_a). niezależne od dochodu narodowego. Warto zauważyć. żc S. = - C_a. bowiem suma oszczędności i wydatków konsumpcyjnych jest z definicji równa dochodowi narodowemu (łatwo to dostrzec, analizując sytuację, gdy Y - 0). Prosta ilustrująca funkcję oszczędności leży poniżej linii 45° (rys. 9.6). co oznacza, że dla każdego poziomu dochodu narodowego oszczędności są od niego niższe.

ności w dochodzie, a więc - w miarę wzrostu dochodu jest coraz wyższy. Stosunek

^Oszczędności do dochodu narodowego 1^.1 nazywamy przeciętną skłonnością do ^0s*c*ędzania. Wskazuje ona na to. jaką część dochodu przeznacza się na oszczęd-^no&i. Biorąc pod uwagę omawianą tu funkcję oszczędności, trzeba stwierdzić, żc Przeciętna skłonność do oszczędzania wzrasta w miarę wzrostu dochodu. Innymi ^owy, ludzie zamożni oszczędzają relatywnie więcej niż ludzie biedni.

Nachylenie prostej ilustrującej funkcję oszczędności (rys. 9.6) zależy od sto-^nku przyrostu zmiennej odłożonej na osi pionowej do przyrostu zmiennej od-