264
CzęM III. Podstawy makroekonomii
Rord/lat 9. Determinant; dochodu narodowcu. Analiza krńtkookrrsown
265
Tablica 9.2
Agregatowy popyt, dochód narodowy i procesy przystosowawcze (w mld /t)
Y |
C |
5 |
/ |
APf |
Tendencje zmian dochodu Y |
0 |
10 |
-10 |
10 |
20 |
wzrost |
10 |
18 |
S |
10 |
28 |
wzrost |
20 |
26 |
-6 |
10 |
36 |
wzrost |
30 |
34 |
-4 |
10 |
44 |
wzrost |
40 |
42 |
-2 |
10 |
52 |
wzrost |
50 |
50 |
0 |
10 |
60 |
wzrost |
60 |
58 |
2 |
10 |
68 |
wzrost |
70 |
66 |
4 |
10 |
76 |
wzrost |
80 |
74 |
6 |
10 |
84 |
wzrost |
90 |
82 |
8 |
10 |
92 |
wzrost |
100 |
90 |
10 |
10 |
100 |
równowaga |
110 |
98 |
12 |
10 |
108 |
spadek |
120 |
106 |
14 |
10 |
116 |
spadek |
130 |
114 |
16 |
10 |
124 |
spadek |
kurczenie się zapasów towarów oraz wzrost produkcji i dochodu narodowego aż do osiągnięcia równowagi (pamiętamy, że rozważamy gospodarkę w warunkach niepełnego wykorzystania zdolności wytwórczych, stąd też nie ma barier wzrostu produkcji). Gdyby zaś dochód narodowy wytworzony wyniósł np. 120. to powitała w tej sytuacji nadwyżka podaży prowadziłaby do wzrostu zapasów oraz spadku produkcji i dochodu narodowego.
Rysunek 9J. Poziom dochodu narodowego w sianie równowagi
Zaprezentowany wyżej sposób wyznaczania poziomu dochodu narodowego w stanic równowagi można zilustrować graficznie. Na rysunku 9.8 zaznaczono prostą ilustrującą funkcję agregatowego popytu (APr). określoną zgodnie z danym1 tablicy 9.2 (funkcja ta jest identyczna z funkcją zamieszczoną na rys. 9.7). Na lysunku 9.8 zaznaczono również linię 45° o znanych własnościach. Przypomnijmy jednak: dla punktów leżących na tej linii wielkości dochodu narodowego i agregatowego popytu są równe. Prosta APF przecina się z linią 45° w punkcie £. Punkt £ ilustruje stan równowagi, bowiem zamierzone łączne wydatki są w tym punkcie równe wytworzonemu dochodowi narodowego. Punkt E wyznacza ponadto poziom pochodu narodowego w stanic równowagi: wynosi on 100. Przy dochodzie niższym od 100 agregatowy popyt przewyższa podaż (prosta APP leży powyżej linii 45°). co prowadzi do wzrostu dochodu narodowego. Gdy dochód narodowy jest wyższy od 100. agregatowy popyt jest niższy od podaży (prosta APp leży poniżej linii 45°). w rezultacie czego następuje spadek dochodu narodowego aż do osiągnięcia stanu równowagi.
Poziom dochodu narodowego w stanic równowagi można również wyznaczyć w inny sposób, posługując się funkcjami inwestycji i oszczędności. Z wcześniejszych rozważań wiemy, że w sytuacji równowagi dochód narodowy jest równy sumie zamierzonych (planowanych) wydatków konsumpcyjnych (C) i inwestycyjnych (/). Wynika stąd. że zamierzone inwestycje są równe różnicy między dochodem narodowym w stanie równowagi a zamierzoną konsumpcją, co można zapisać:
I-Y-C. (9.21)
Wiemy ponadto, że planowane oszczędności są częścią dochodu narodowego nic przeznaczonego na planowane wydatki konsumpcyjne. A więc:
S = Y-C. (9.22)
Z porównania równań (9.21) i (9.22) wynika, że w sytuacji równowagi planowane inwestycje są równe planowanym oszczędnościom, a więc:
/ = S. (9.11)
Graficzną ilustrację takiego sposobu wyznaczania dochodu narodowego w stanic równowagi zamieszczono na rysunku 9.9.
ysontk 9.9. Poziom dochodu narodowego w Manie równowagi - równotó inwestycji i oszczędności