268

stępnie molibden a = 2,68 i chrom a = 2,16. Krzem i nikiel stosun-kowo mało zwiększają hartowność, gdyż ich współczynniki a są mniejsze od 1. Specyficznie działającym pierwiastkiem jest bor, który wprowadza się do stali tylko w ilości 0,003%, a współczyn. nik hartowności f = 1,5. Jedynym pierwiastkiem zmniejszającym hartowność jest kobalt, ale także pierwiastki silnie węglikotwór-cze mogą obniżać hartowność wówczas, gdy temperatura austeni-tyzowania nie jest dość wysoka, aby rozpuścić węgliki. W tym przypadku hartowność może zależeć od temperatury austenitjrzo-wania stali.

TECHNOLOGIA OBRÓBKI CIEPLNEJ

11.72. Jakie ośrodki chłodzące stosuje się do hartowania?

Do hartowania stosuje się następujące ośrodki (wg malejącej intensywności chłodzenia): woda z NaCl lub NaOH, woda, olej, mgła wodna, sprężone powietrze, wolne powietrze. Ośrodki chłodzące umożliwiają różne szybkości chłodzenia w różnych temperaturach (rys. 11.32).

Rys. 11.32. Zależność szybkości chłodzenia ośrodków od temperatury; 1 - woda 20°C, 2 -+10% NaCl, 3 - woda + 50% NaOH, 4 - olej (wg J.M. Łachtina)

_lfyrównani^e te tu, zajście prze zużycie energii mentu, jego ks: rodzaj ośrodki mierność nagi cieplnego, któr

II.74.

, W wylicza Umożliwia to przyjęte Rodzaj śi *HSto

^kszyni nałt.i

^st

toak,

268