288 289 (2)

ROZDZIAŁ XV

LECZENIE PRĄDAMI DIADYNAMICZNYMI

Prądy diadynamiczne wprowadzone zostały do współczesnej elek-troterapii przez Bernarda (Francja).

Określenie „diadynamic" (DD) ma według Bernarda charakteryzować ich działanie „dynamogeniczne". równoznaczne ze zdolnością wytwarzania pewnej specyficznej siły.

Czynnik „dynamogeniczny" posiada właściwości wzbudzania, względnie zwiększania pobudliwości, a przez to przywracania tkankom ich normalnego fizjologicznego „dynamizmu" (siły, napięcia). Przystawka „dia" oznacza, iż efekt dynamiczny uzyskuje się bezpośrednio w środowisku tkankowym.

Prądy diadynamiczne zaliczamy do prądów stałych impulsowych. W pojęciu fizycznym są one złożone z prądów impulsowych o ustalonej wartości amplitudy i częstotliwości impulsów (50 i 100 impul-sów/sek.) i prądu stałego galwanicznego.

Zasadniczym elementem prądu DD jest prąd impulsowy, wytworzony wyłącznie z dodatnich wychyleń prądu zmiennego (tzw. dosis). Czas każdego impulsu wynosi 10 ms. Impulsy nałożone są na prąd stały galwaniczny (tzw. basis), przez co wartość mocy każdego poszczególnego impulsu nie spada do zera. Charakter impulsowy prądu DD zostaje przez to zachowany, co odróżnia go od prądu stałego sinusoidalnego, (ryc. 165, ryc. 166).

Zarówno wartość amplitudy impulsów, jak i moc prądu galwanicznego posiadają niezależną regulację. Prądy diadynamiczne zachowują więc właściwości bodźcowe impulsów oraz właściwości prądu stałego. W roztworze elektrolitu i tkankach posiadają zdolność wywoływania zjawisk elektrolitycznych w pobliżu biegunów oraz powodują ruch jonów w przestrzeni pomiędzy elektrodami.

Działanie prądów diadynamicznych polega na efektach przeciwbólowych (analgetycznych) oraz specyficznym dynamizmie w powstawaniu reakcji fizjologicznych w tkankach. Na nerwy czuciowe i ruchowe wywierają swój wpływ nawet wówczas, gdy ich moc jest mała. Zwiększając natężenie prądu stałego „podstawowego" {basis) zwiększamy

moc prądu złożonego diadynamicznego, a przez to zwiększa się również wartość szczytowa mocy impulsów, co pozwala uzyskać większy efekt bodźcowy (ryc. 167).

Można również uzyskać zwiększenie wartości mocy amplitudy impulsów bezpośrednio w obwodzie prądu impulsowego, lecz silniejszy wówczas efekt drażniący nie zawsze jest pożądany. Według przyjętych

Ryc. 165. Prąd diadynamiczny 50 imp/sek.

D05I5

Basis

JYYYYWYWJ

Ryc. 166. Prąd diadynamiczny 100 imp/sek.

poglądów każda zmiana napięcia lub kierunku prądu, zachodząca w czasie jego przepływu, może powodować zaburzenia równowagi jonowej w tkankach i stanu ich polaryzacji.

Bodźcem drażniącym dla układu nerwowego są występujące w tkan-

Ryc. 167. Zwiększanie mocy prądu diadynamicznego przez zwiększenie mocy prądu „basis”

kach podczas przepływu prądu zjawiska jonowe, charakterystyczne dla prądów impulsowych o małej częstotliwości.

Charakter bodźcowy prądów diadynamicznych zależy od mocy prą-

19 — Medycyna fizykalna 289