308 (13)

15.4.3. Dokładność pozycji obserwowanej przy nie znanej wartości działającego znosu, lecz o znanym kierunku

W inny sposób przeciwdziała się powstawaniu błędów przy przesuwaniu linii po-zycyjnej w wypadku działania czynnika ubocznego o nic znanej wartości, lecz o znanym kierunku.

Aby uprościć zagadnienie, rozpatrzymy dwa następujące wypadki: I) składowa czynnika ubocznego działa równolegle do kąta drogi nad dnem i 2) składowa czynnika ubocznego działa prostopadle do kursu rzeczywistego.

W pierwszym wypadku znos d/iała równolegle do kąta drogi nad dnem. przy czym niezależnie od tego, czy jest on zgodny czy przeciwny do kierunku ruchu, prąd lub wiatr powodują błędy w przebytej drodze. Sytuację taką przedstawiono

Y

Rys. 15.32. Ilustracja błędu w pozycji w wyniku działania znosu o nic znanej wartości x równoległego do kąta drogi nad dnem

na rys. 15.32. Na rysunku tym kąt i oznacza nachylenie pierwszej linii pozycyjnej do kąta drogi nad dnem, wielkość v — błąd wynikający z określenia przebytej drogi, a odcinek PP_g — błąd pozycji obserwowanej, w milach morskich, wynikający z. błędnego określenia przebytej drogi przy przesunięciu linii pozycyjnej Błąd pozycji obserwowanej można obliczyć z następującej zależności:

(15.45)

gdzie AA Ax—A_x jest różnicą między azymutem drugiej i piciwszej linii pozycyjnej.

Z wzoru (15.45) wynika, że błąd w pozycji maleje. gdv kąt z dąży do zera. Inaczej mówiąc, jeśli pierwsza linia pozycyjna jest równoległa do kąta drogi nad dnem, a różnica azymutów dąży do 90\ to pozycja 7 przesunięcia dwóch linii pozycyjnych jest obarczona najmniejszym błędem W drugim wypadku znos o nie znanej wartości działa prostopadłe do kursu rzeczywistego, powodując błędy w pozycji. Sytuację taką przedstawiono na rys. 15.33.

308