329 (21)

Kitka uwag o homcmimii dcklinacyjnej w polszczyinie XVt wieku. Rzeczowniki męskie 329

stopniu reprezentatywnego materiału historycznego, a także na podstawie materiału zgromadzonego w trakcie innych badań (m.in. badań współczesnego systemu fleksyj-nego rzeczowników polskich) wypada stwierdzić, że homonimia fleksyjna jest w obrębie rzeczowników znacznie rozbudowana (chodzi tu o różne jej stopnie). Jest jednak wyraźna różnica między tym, co można by umownie nazwać „rozchwianiem” odmiany niektórych rzeczowników męskich i niektórych ich typów w XVI w., a tym, co istnieje współcześnie.

Zarówno we wcześniejszych fazach rozwoju języka polskiego, jak i obecnie stałym elementem jest w sumie spora wari antywność form fleksyjnych¹⁷. Ogólniej rzecz ujmując, trzeba stwierdzić, że niniejsze lub większe „rozchwianie” w obrębie systemu językowego, uzusu i normy językowej (m.in. w zakresie odmiany rzeczowników), spowodowane rozmaicie uwarunkowanymi procesami, to, jak wszystko zdaje się wskazywać, stałe i regularne zjawisko w historii i współczesności żywego, swobodnie i sprawnie funkcjonującego oraz dynamicznie rozwijającego się języka. Trudno w tym kontekście mówić o rygorystycznie rozumianej stabilizacji.

Rzecz wymaga dalszych szczegółowych i precyzyjnych badań od strony jakościowej i ilościowej z uwzględnieniem dynamiki rozwoju systemu językowego i zewnętrznych warunków tego rozwoju. Konieczne jest poza tym szersze niż dotychczas zastosowanie wypływających z tego rodzaju badań wniosków w dydaktyce uniwersyteckiej i szkolnej, w nauczaniu języka polskiego jako rodzimego lub jako obcego. Może to ze swej strony ułatwić i przyspieszyć proces opanowywania materiału językowego.

¹⁷ Por. w związku z tym m.in. opinię B. D u n a j a, że „porządkowanie fleksji, trwające wiele wieków, nie jest jeszcze ukończone. [...] Wokół tej problematyki narosła bardzo obfita literatura przedmiotu” {Ogólne zasady rozwoju fleksji rzeczowników w języku polskim. „Prace Filologiczne” XXXII, 1985, s. 109).